打开我的阅读记录 ▼
訪問繁體版(BIG5)

佛教词典在线查询

共在5本字典中找到 1000+ 条与“T”相关的内容
以下是全部词典的 第42页 查询结果:
提示:搜索结果中包含950个词条内容,为节省您的时间,你可以先看词条再看内容解释。 显示词条列表▼
utu atta both catu gati hate hetu lust meat path peta sati talk ties tree unit agati amata ARHAT atta^ citta death doubt faith great ja^ti light merit METTA mirth pi^ti right satta sloth STUPA SUTRA vatta water " action ANATTA Arahat atappa beauty carita dha^tu ditthi eating EFFORT effort fixity forest gantha ghosts growth JATAKA khanti MANTRA MATTER matter method metta^ MUDITA object purity stains sugati taints tanha^ terror torpor trance truths tusita vatthu virati virtue agility anatta^ cetana^ CHARITY conceit control counter created destiny devotee duggati emotion factors fetters HUA TOU insight ji^vita lahuta^ mastery matured mudita^ muduta^ neutral nimitta okkanti ottappa patched patigha perfect rapture reality rebirth samatha sammuti sassata sitting thought turning vimutti vipatti vitakka vivatta a^yatana adherent AMITABHA anussati atima^na ca^ritta cemetery cetasika departed DEVOTION dhutanga dogmatic elements eternity exertion extremes fatalism fruition gotrabhú impurity interest kammanta KSATRIYA maintain MAITREYA MORALITY morality nibbatti not self opposite PARAMITA PATIENCE patience postures practice reaction sammatta sankhata santa^na serenity sucarita Table II tathata^ te vijja thinking training ujukata^ uposatha upstream virility vitality VOLITION volition 谛(satya) 慧 (Mati) acinteyya adhicitta akanittha anottappa asankhata attention avya^kata beautiful breathing cetokhila character CONDITION deva dúta deviation dhuta^nga duccarita dukkhata^ EMPTINESS emptiness existence faculties formation immediate intention lightness lokuttara mahaggata micchatta nutriment obstacles pariyatti patipada^ patipatti pativedha proximity ready wit SARIPUTRA SENSATION SIX DUSTS SIX PATHS SIX ROOTS something ti pitaka ti ratana ti sarana TRAILOKYA treasures TRIPITAKA vinipa^ta aberration absorption ADHITTHANA advertence aggregates analytical antinomies appendants awakenment BODHISATTA Bodhisatta conception conditions contiguity continuity cuti citta detachment dibba sota ego entity elasticity enthusiasm equanimity EXTINCTION extinction femininity foundation functional generation impurities inducement intimation liberality liberation MAHASATTVA MEDITATION meditation mutability opapa^tika paramattha patisandhi pattida^na productive puthujjana reflection repetition RIGHT VIEW sama^patti sensuality si^labbata sota^panna sota^patti standstill stinginess ta^vatimsa tatha^gata TEN POWERS tendencies therava^da TWO DEATHS vin~n~atti wrong path 无常(anitya) a^nantariya a^po dha^tu abandonment abstentions adhittha^na ANAPANASATI appicchata^ association attachments attainments BODHISATTVA chaste life contentment corruptions cutúpapa^ta defilements destruction determining development dissolution dosa carita earnestness EIGHT WINDS enlightened foundations immortality indifferent infatuation inoperative intoxicants itthindriya kamma patha kamma vatta LOTUS SUTRA maha^ bhúta mana^yatana mano dha^tu MIDDLE PATH middle path mind object origination pa^timokkha paritta^bha patipannaka patti da^na penetration perfections personality preparatory realization RECOGNITION rúpa^yatana sala^yatana samuttha^na san~cetana^ si^vathika^ tejo dha^tu tejo kasina temperature THREE ROOTS THREE SEALS ti lakkhana unthinkable uprightness vavattha^na 结集(samgiti) 无我(anatman) 真如(tathata) abhinibbatti accumulation adaptability bhava ditthi bhava tanha^ body witness ceto vimutti citta kkhana citta vi^thi conventional corporeality covetousness dispensation dissociation fire element FOUR VIRTUES hate natured heat element hiri ottappa inclinations intoxicating ka^ma tanha^ kammattha^na karma result light kasina lobha carita mental image mind element momentaneity pa^tiha^riya pakati si^la patisandhika petti visaya pi^ta kasina pleasantness proclivities purification ra^ga carita radiant gods recollectons RENUNCIATION restlessness RIGHT ACTION RIGHT EFFORT RIGHT SPEECH santutthita^ SIX PARAMITA SROTA-APANNA stream entry TEN PARAMITA THREE DOGMAS THREE JEWELS THREE REALMS THREE WISDOM tranquillity TWELVE BASES twin miracle va^yo dha^tu vatthu ka^ma wind element 三界(tridhatu) 铁萨罗(Tissara) Abbreviations ahetuka citta anatta^ va^da anuloma citta attentiveness atthi paccaya birth process cakkhu dha^tu concentration CONTEMPLATION contemplation contentedness deathlessness determination dhamma dha^tu dhamma^yatana ditthi ppatta earth element ENLIGHTENMENT enlightenment FIVE PRECEPTS fixed destiny FOUR FRUITION hadaya vatthu imperfections investigating investigation ka^ya lahuta^ kamman~n~ata^ kammattha^na^ loathsomeness lohita kasina material food mental action nimma^na rati oda^ta kasina pa^gun~n~ata^ patisambhida^ patisankha^na post nascence RIGHT THOUGHT sammuti sacca satipattha^na silent buddha SIX ENTRANCES stream winner subha nimitta tanha^ kkhaya THREE POISONS THREE SHASTRA THREE STUDIES THREE VIRTUES TIEN TAI SECT tittha^yatana TWELVE PLACES TWO OBSTACLES unconditioned understanding verbal action vipacitan~n~u vivatta kappa water element weighty karma 阿旃陀石窟(Ajanta) 舍卫城(Sravasti) 因明(Hetuvidya) a^ka^sa dha^tu abhibha^yatana ahetuka ditthi akiriya ditthi altruistic joy AMITABHA SUTRA asan~n~a satta atta kilamatha auditory organ AVALOKITESVARA buddha^nussati citt’ekaggata^ citta santa^na citta visuddhi devata^nussati dhamma^nussati EIGHTFOLD PATH eightfold path frivolous talk greedy natured habitual karma kalya^na mitta katatta^ kamma marana^nussati natthi paccaya niyata puggala path condition relative truth sahetuka citta samvatta kappa samvega vatthu sangaha vatthu SIX FULFILMENT stupid natured TEN DIRECTIONS TEN GOOD DEEDS transformation transitoriness TWELVE NIDANAS uccheda ditthi uggaha nimitta ugghatitan~n~u upapatti bhava va^ritta si^la vibhava tanha^ vigata paccaya visible object 大圆满(mahasanti) 二谛(twi-satyas) 三谛(tri-satyas) a^na^pa^na sati akusala vitakka avigata paccaya cakkh’ a^yatana characteristics citta sankha^ra deluded natured ditth’upa^da^na ditthi visuddhi EIGHT NEGATIONS EIGHTEEN FIELDS eternity belief FOUR GREAT VOWS gotrabhú n~a^na gustatory organ indriya samatta mental function mental obduracy natthika ditthi nihilistic view olfactory organ pathavi^ dha^tu pathavi^ kasina PRATYEKA-BUDDHA sakka^ya ditthi samatha ya^nika sankhitta citta sappatigha rúpa sceptical doubt SHATIKA SHASTRA sota^pattiyanga SPIRITUAL GHOST stored up karma tadanga paha^na TAKING PRECEPTS tatha^gata bala THREE DELUSIONS THREE OBSTACLES tranquilisation upasama^nussati vitakka vica^ra 百论(Sata-sastra) 大藏经(tri-pitaka) 法界(dharmadhatu) 极乐世界(sukhavati) adhipati paccaya anantara paccaya anatta^ san~n~a^ atthangika magga AVATAMSAKA SUTRA citta vipalla^sa citta^nupassana^ cognitive series dukkha patipada^ EIGHT SUFFERINGS equality conceit faithful natured immaterial world ka^ya gata^ sati ka^ya vin~n~atti karma formations khandha santa^na life infatuation mano san~cetana^ mental formation monks’ community natural morality nava satta^va^sa neyyattha dhamma ni^tattha dhamma nissaya nissita pan~n~a^ vimutti pindapa^tik’anga reversible merit RIGHT LIVELIHOOD round of rebirth santi^rana citta streams of merit supportive karma te ci^varik’anga THIRTY-TWO FORMS THREE EVIL PATHS THREE GOOD PATHS THREE SUFFERINGS tiraccha^na yoni vaci^ vin~n~atti votthapana citta wheel of the law 经量部(Sautrantike) 六度(sad-paramita) 律经(Vinaya-sutra) 三性(tri-svabhava) 四谛(catur-satyas) 吴哥古迹(Angkor Vat) a^nantarika kamma a^nupubbi^ katha^ ahirika anottappa anatta^nupassana^ animitta vimokkha ascending insight bhavanga santa^na cetaso vinibandha cittass’ekaggata^ destructive karma disinterestedness ditthi vipalla^sa FIVE COMMANDMENTS FOREMOST PARAMITA FOUR NOBLE TRUTHS highest knowledge immaterial sphere ineffective karma kusala kammapatha mental advertence n~a^ta parin~n~a^ na^natta san~n~a^ NO STRIFE SAMADHI pakati upanissaya pan~n~atti si^la parikamma nimitta paticcasamuppa^da patta pindik’anga pureja^ta paccaya RIGHT REMEMBRANCE sahaja^ta paccaya santa^na santati sati sambojjhanga sati sampajan~n~a satta^va^sa nava SINGALOVADA SUTRA tatramajjhattata^ TEN DHARMA REALMS TEN WHOLESOMENESS upagha^taka kamma vin~n~a^na tthiti youth infatuation 迦毗罗卫(Kapilavastu) 三学(tisrah siksah) 桑奇大塔(Sanch Stupa) ahetu patisandhika an~n~a^ta^vindriya asankha^rika citta atta va^dupa^da^na catu voka^ra bhava ceto pariya n~a^na corporeality group cycle of existence dha^tu vavattha^na hasituppa^da citta health infatuation karma accumulation maturity knowledge meritorious action nirodha sama^patti patibha^ga nimitta patikkúla san~n~a^ reflex perceptions regenerative karma ruminating natured samatha vipassana^ sampayutta paccaya self mortification SIDDHARTHA GOUTAMA SIX EXTERNAL BASES SIX INTERNAL BASES SPHERE OF NO-THING tada^rammana citta tatra majjhattata^ ti^rana parin~n~a^ tiraccha^na katha^ TWO FORMS OF DEATH vippayutta paccaya wheel of existence 佛所行赞(Buddhacarita) 解脱道论(Vimuttimagga) 四大(caturmahabhuta) 五种姓(panca-gotrani) alcohol prohibition anabhirati san~n~a^ analytical doctrine animitta^nupassana^ answering questions appanihita vimokkha attha patisambhida^ counteractive karma death consciousness discursive thinking FOUR GREAT ELEMENTS FOUR UNLIMITED MIND fruits of monk life gradual instruction inferiority conceit intelligent natured lofty consciousness maha^purisa vitakka majjhima^ patipada^ one group existence RIGHT CONCENTRATION RIGHT UNDERSTANDING samanantara paccaya sampaticchana citta sattakkhattu parama SATYASIDDHI SHASTRA spiritual faculties sun~n~ata^ vimokkha superiority conceit suta maya^ pan~n~a^ TEN GREAT KING VOWS upatthambhaka kamma yamaka pa^tiha^riya 阿底峡(Atisa 982~1054) 大乘经(Mahayana sutra) 寂天(Santideva 约7世纪) 六足论(Satpada sastra) 说一切有部(Sarvastivada) a^kin~can~n~a^yatana access concentration adaptation knowledge akuppa^ ceto vimutti cemetery meditations cinta^ maya pan~n~a^ derived corporeality dhamma patisambhida^ dhamma tthiti n~a^na ditthi nissita si^la five group existence four group existence MANJUSRI BODHISATTVA manovinn~a^na dha^tu NIRVANA WITH RESIDUE niyata miccha^ditthi pa^rami^ pa^ramita^ paccha^ja^ta paccaya parami^ = pa^ramita^ pubbeniva^sa^nussati regenerating process samvejani^ya ttha^na SUDDEN ENLIGHTENMENT SUKHAVATIVYUHA SUTRA sun~n~ata^nupassana^ tanha^ nissita si^la TEN TITLES OF BUDDHA THREE ENLIGHTENMENTS ti hetu patisandhika UNCONDITIONED DHARMA VAST AND LONG TONGUE vivattana^nupassana^ yatha^santhatik’anga 大乘论(Mahayana sastra) 小乘论(Hinayana sastra) 中道(madhyamapratipad) a^ka^sa^nan~ca^yatana animitta ceto vimutti antara^ parinibba^yi^ bhojane mattan~n~uta^ corporeality and mind death proximate karma dependent origination DVADASHAMUKHA SHASTRA dvi hetuka patisandhi germinating once more mind and corporeality ninefold dispensation nirutti patisambhida^ patipassaddhi paha^na produced corporeality pun~n~a kiriya vatthu questions and answers sota^pannassa anga^ni TEN MERITORIOUS DEEDS THREE CLASSIFICATIONS THREE PERIODS OF TIME transference of merit ubhato bha^ga vimutta vi^thi = citta vi^thi vin~n~a^nan~ca^yatana 梵网经(Brahmajala-sutra) 中论(Madhyamika-sastra) appama^na ceto vimutti bhavanga sota^, citta catu pa^risuddhi si^la citta samuttha^na rúpa doctrine of the Buddha FLOWER ADORNMENT SUTRA FOUR GREAT BODHISATTVA ji^vita navaka kala^pa kamma samuttha^na rúpa resistance perceptions sensitive corporeality SIXTEEN CONTEMPLATIONS substrata of existence THREE UNIVERSAL TRUTHS yatha^kammúpaga n~a^na 长阿含经(Dirghagama-sutra) 楞伽经(Lankavatara-sutra) 缘起(pratitya-samutpada) bhayatupattha^na n~a^na catu dha^tu vavattha^na dasa (tatha^gata ) bala determining the reality FIVE BASIC AFFLICATIONS muccitu kamyata^ n~a^na NIRVANA WITHOUT RESIDUE patinissagga^nupassana^ receptive consciousness retrospective knowledge sabbúpadhi patinissagga SIX STATES OF EXISTENCE VISVABHADRA BODHISATTVA 八正道(aryastangika-marga) 成实论(Satyasiddhi-sastra) 法称(Dharmakirti 约6~7世纪) 佛性(buddhata, buddhatva) 境行果(sthana-carya-phala) 毗尼多流支(Vinitaruci ?~594) 四分律(Dharmagupta-vinaya) 月称(Candrakirti 约7世纪中叶) ANNUTARA-SAMYAK-SAMBODHI attainment concentration clarity of consciousness corporeality perceptions ego idea, ego perception multiformity perceptions pa^na^tipa^ta^ veramani^ paccaya sannissita si^la patibha^na patisambhida^ reflecting contemplation verbal functions of mind 部派佛部(Sectarian Buddhism) 大日经(Mahavairocana-sutra) 寂护(Santiraksita 705~762) 戒日王(Siladitya 约590~647) 十诵律(Sarvastivada-vinaya) 无量寿经(Aparimitayur-sutra) 原始佛教(primitive Buddhism) 杂阿含经(Samyuktagama-sutra) hate rooted consciousness independently enlightened indriyesu gutta dva^rata^ kankha^ vitarana visuddhi pa^timokkha samvara si^la registering consciousness SAMANTABHADRA BODHISATTVA spontaneously born beings support decisive support TEN STAGES OF BODHISATTVA VIMALAKIRTI-NIVDESA SUTRA 佛教文学(Buddhist literature) 摩诃菩提会(Maha Bodhi Society) 增一阿含经(Ekottaragama-sutra) 中阿含经(Madh yamagama-sutra) a^ha^re patikkúla san~n~a^ a^kin~can~n~a ceto vimutti ability to acquire insight analysis of the 4 elements dasa pun~n~a kiriya vatthu functions of consciousness happy courses of existence impersonality of existence khalu paccha^ bhattik’anga MAHA-PRAJNA-PARAMITA-SUTRA mind consciousness element paranimmita vasavatti deva parassa ceto pariya n~a^na TEN VEHICLES OF MEDITATION THREEFOLD BODY OF A BUDDHA uddhamsota akanitthaga^mi^ 发智论(Jnanaprasthana-sastra) 俱舍论(Abhidharmakosa-sastra) 越南佛教(Vietnamese Buddhism) balance of mental faculties karma produced corporeality neighbourhood concentration origination of corporeality PURE LAND OF ULTIMATE BLISS thought thought conception yatha^ bhúta n~a^na dassana 佛教建筑(Buddhist architecture) akusala sa^dha^rana cetasika LAW OF DEPENDENT ORIGINATION NINE STAGES OF LOTUS FLOWERS patisankha^nupassana^ n~a^na seven rebirths at the utmost SIX PERIODS OF DAY AND NIGHT 常乐我净(nitya-sukha-atma-subha) 大般涅槃经(Mahaparinirvana-sutra) 观无量寿经(Amitayurbhavana-sutra) 楞严经(surangama-samadhi-sutra) 菩萨戒本(Bodhisattva-pratimoksa) 乞[口*栗]双提赞Khri-Sron-Lde-bTsan 瑜伽师地论(Yogacara-bhumi-sastra) dittha dhamma vedani^ya kamma EIGHTEEN DIFFERENT CHARACTERS EVIL TIME OF FIVE TURBIDITIES THREE MEDITATIONS OF ONE MIND vuttha^na ga^mini^ vipassana^ 中国佛教美术(Buddhist art in China) ascetic purification practices imperturbable karma formations sabba loke anabhirati san~n~a^ VIPASYANA SUKHAVATIVYUHA SUTRA 维摩经(Vimalakirti-nirdesa-sutra) equilibrium of mental faculties lahuta^ muduta^, kamman~n~ata^ pariyatti patipatti, pativedha SIX DIRECTIONS OF REINCARNATION subha san~n~a^, citta, ditthi sukha san~n~a^, citta, ditthi THREE UNIVERSAL CHARACTERISTICS 大般若经(Mahaprajna-paramita-sutra) 铃木大拙(Suzuki Daisetsu 1870~1966) 妙法莲华经(Saddharmapundarika-sutra) 中国佛教音乐(Buddhist music in China) karmically acquired corporeality patipada^ n~a^nadassana visuddhi 大智度论(Mahaprajna-paramita-sastra) 冢本善隆(Tsukamoto Zenryu 1898~1980) anan~n~a^tan~ n~assa^mi^t’indriya citta ja (citta samuttha^na) rúpa ▲ 收起
英汉对照词典 【739】SIX INTERNAL BASES

Six  Internal  Bases  ==  六内处

see  Six  Indriyas.

英汉对照词典 【740】SPHERE OF NO-THING

Sphere  of  no-thing  ==  无色天

the  heavens  without  form,  immaterial,  consisting  only  of  the  mind  in  contemplation,  being  four  in  number  of  which  the  "sphere  of  neither-perception-nor-nonperception"  is  the  highest.

南传佛教英文辞典 【741】tada^rammana citta

”registering  consciousness”  (s.  Tab.  I,  40-49,  56),  is  the  last  stage  in  the  complete  process  of  cognition  (citta-vi^thi)  immediately  before  sinking  into  the  subconscious.  It  does  not  occur  with  the  consciousness  of  the  absorptions  nor  with  supermundane  consciousness,  but  only  with  large  or  distinct  objects  of  the  sensuous  sphere.  Cf.  vin~n~a^na-kicca.

南传佛教英文辞典 【742】tada^rammana citta

  s.  citta-vi^thi.

南传佛教英文辞典 【743】tatra majjhattata^

”equanimity,  equipoise,  mental  balance”  (lit.,  ”remaining  here  and  there  in  the  middle”),  is  the  name  for  a  high  ethical  quality  belonging  to  the  sankha^ra-kkhandha  (s.  khandha)  and  is  mostly  known  by  the  name  upekkha^.  In  its  widest  sense  it  is  associated  with  all  pure  consciousness  (s.  Tab.  II)."Tatra-majjhattata^  is  called  the  ”keeping  in  the  middle  of  all  things”.  It  has  as  charactcristic  that  it  effects  the  balance  of  consciousness  and  mental  factors;  as  nature  (function;  rasa),  that  it  prevents  excessiveness  and  deficiency,  or  that  it  puts  an  end  to  partiality;  as  manifestation,  that  it  keeps  the  proper  middle"  (Vis.M.  XIV).  (App.).

南传佛教英文辞典 【744】ti^rana parin~n~a^

”full  understanding  by  investigating”;  s.  parin~n~a^.

南传佛教英文辞典 【745】tiraccha^na katha^

”low  talk”,  lit.”beastly  talk”,  is  the  name  in  the  sutta-texts  for  the  following:  "Talk  about  kings  and  robbers,  ministers  and  armies,  danger  and  war,  eating  and  drinking,  clothes  and  dwellings,  garlands  and  scents,  relations,  chariots,  villages  and  markets,  towns  and  districts,  women  and  heroes,  street  talks,  talks  by  the  well,  talk  about  those  departed  in  days  gone  by,  tittle-tattle,  talks  about  world  and  sea,  about  gain  and  loss"  (A.X,  69  etc.).
In  the  commentaries  4  further  kinds  are  enumerated,  thus  bringing  the  number  to  32,  as  mostly  counted,  namely:  talk  about  sensuous  enjoyment,  self-mortification,  eternity  and  self-annihilation.

英汉对照词典 【746】TWO FORMS OF DEATH

Two  Forms  of  Death  ==  二死

1.Natural  death  of  the  life  
2.Death  form  external  cause  and  conditions

南传佛教英文辞典 【747】vippayutta paccaya

”dissociation”,  is  one  of  the  24  conditions  (paccaya,  q.v.).

南传佛教英文辞典 【748】wheel of existence

  s.  samsa^ra,  vatta.

中国百科全书 【749】佛所行赞(Buddhacarita)

  Fosuoxingzan

  佛教典籍。又名《佛本行经》、《佛所行赞经传》、《佛所行赞经》、《佛本行赞经》、《佛所行赞传》。古印度马鸣著,北凉昙无谶译。5卷。叙述释迦牟尼一生事迹,把宗教故事、宗教理义用诗歌形式巧妙地表达出来,在印度文学史上也占有重要地位。汉译异本有南朝宋宝云的译本,7卷;另有藏译本,内容与汉译大致相同。此外还有梵文残本传世。1893年初次刊行。现已有现代汉语译本。

  这部诗歌体的典籍在古代流传颇广,影响很大。7世纪时,巡游印度的中国高僧义净说此经“五天南海,无不讽诵”,意即全印度与东南亚沿海及岛屿皆甚流行。了还认为“意明字少而摄义能多,复令读者心悦忘倦,又复纂持圣教能生福利”。(方广锠)

中国百科全书 【750】解脱道论(Vimuttimagga)

  Jietuodaolun

  小乘佛教论书。优波底沙著。成书于2世纪左右。作者被尊为阿罗汉(论师),生平不详。汉译本为南朝梁代扶南国(今柬埔寨)沙门僧伽婆罗译,12卷。历代各版汉文大藏经均收录。此论分别论述佛教的戒、定、慧三学的重要涵义。阐述戒律是修持佛法的阶梯,持戒摄心,以防止身、口、意所作的恶业;然后通过止心于一境不使散动的禅定修习,澄心静虑,排除一切妄念,即可获得智慧。因此,慧是严谨持戒,勤修禅定的结果,起了通达事理、决断疑念、破除迷感、论证真理的作用。本书基本上是律、经、论、三藏要义的总述,其中心哲学思想是“乐离缚、离无明”,通过戒、定、慧三学的修持,求得自我解脱,达到涅槃境界。(童玮)

中国百科全书 【751】四大(caturmahabhuta)

  sida

  佛教术语。指地、水、火、风为四种构成物质的基本元素。又名四界。界,是种类的意思,谓地、水、火、风四种物体均能保持各自的形态,不相紊乱。亦名四大种。种,有能生的作用,如种子。佛教认为一切物质都是四大所生。又把物质世界称为色法。色,分能造色和所造色两类,四大种为能造色,其余一切物体为所造色。

  四大之“大”,有两种含义:1、相大,如大山大地,大江大海,大山劫火,黑团风、龙卷风等;2、用大,一切物体皆为四大组成(所造)。说一切有部认为,四大各有不同的性能和业用,地大以坚为性,有一定硬度,其业用能受持万物;水大以湿为性,有一定的湿度,其业用能使物摄聚不散;火大以热为性,有一定的温度,其业用能使物成熟;风大以动为性,有一家的动力,其业用能使物成长。四大发内外两类,动物体内的四大称内四大,动物体外的四大称外四大。四大又有实假之分。从四大的坚湿暖动诸性而言,唯身根能感触,属触处所摄色,为实四大;眼根所见的四大,是形色(地水火风的长、短、方、圆、高、下、正、不正等形状)和颜色(地水火风的青、黄、赤、白、黑等颜色),属假四大。佛教认为人身亦由四大构成,以此说明人身无常、不实、受苦。《金光明最胜王经》卷五称:“地水火风共成身,随彼因缘招异果,同在一处相违害,如四毒蛇居一箧。”

  四大原是古印度用以分析和认识物质世界的传统说法,佛教加以改造。但古印度佛教以外的各学派,对四大的解释各有不同。顺世派对于物质世界不论能造所造,都说是四大,并认为是常住不变的。胜论派认为四大属于实句义(实体范畴),是常与无常。数论派认为,地水火风既是所造也是能造,说四大是色、声、香、味、触五尘(五唯,即五种细微元素)所造。佛教各派对四大也有不同的见解。大众部认为,四大为能造,色香味触四尘为所造。成实学派认为,四尘能造四大,四大能造五根,主张四大通能造所造。经量部认为能造所造皆通实假,主张微尘是实,粗色属假。一说部认为,能造所造唯有假名,都无实体。瑜伽行派认为,有漏大种所造色属依他起性,无漏大种所造色通圆成实和依他起;大种唯属实,造色通实假。(刘明渊)

中国百科全书 【752】五种姓(panca-gotrani)

  wuzhongxing

  佛教教义。姓亦作性。略称五姓,或称五种种姓、五种乘姓及五乘种姓。瑜伽行派和法相宗认为一切众生先天具有五种本性,由阿赖耶识中无漏种子(没有烦恼所污)和有漏种子(为烦恼所污,受到束缚限制)所决定,不可改变。《大乘入楞伽经》卷二称五种种姓为:声闻乘种姓,缘觉乘种姓,如来乘种性,不定种姓,无种姓。佛教认为,此五种种姓,证得的果位均不同。1、声闻乘定姓(定姓声闻)。闻佛声教而得觉悟,故名声闻。专门修习声闻因,而证声闻果,不想进求佛道,是名声闻乘定姓。2、缘觉乘定姓(定姓缘觉)。观察思维因缘生灭的法和理,契证真实灭谛,故名缘觉。专门修习缘觉因,而证缘觉果,更不进求佛道,是名缘觉乘定姓。在大乘看来,这只是独善其身而不拯救众生。3、如来乘定性(定姓菩萨)。菩萨悲智双运,冤亲等观,广利众生,证菩提果,是名定性菩萨(如来乘定姓)。以上三种统称“三乘”。认为这三乘一定会相应地达到罗汉、辟支佛、菩萨(或佛)的果位,故称定性。4、不定种姓。指具有三乘本有种子,遇缘薰习,修行不定。若近声闻,就修习声闻法,若近缘觉,则修习缘觉法,若近菩萨,又修习菩萨法,究竟达到何种果位,不能肯定,是名不定种姓。5、无种姓。无种,指无善根种子。生成邪见,拨无因果,不受化度,不求解脱,甘溺生死,是名无种姓,又名一阐提。谓不信佛法,无佛种姓,永远沉沦生死苦海,虽然能修得人天胜妙果报,却永远不能成佛。此五种姓之说,虽是瑜伽行派和法相宗所特有的主张,但思想来源很早。《大般若经》卷五百九十三中已提到三乘性及不定性。即声闻乘性决定者、独觉乘性决定者、无上乘性决定者和三乘性不定者。(元湛)

南传佛教英文辞典 【753】alcohol prohibition

  s.  sura^meraya-majja-ppama^dattha^na^  etc.

南传佛教英文辞典 【754】anabhirati san~n~a^

  s.  sabba-loke  anabhirati-s.

南传佛教英文辞典 【755】analytical doctrine

  vibhajja-va^da  (q.v.).

南传佛教英文辞典 【756】animitta^nupassana^

  s.  vipassana^.

菩提下 - 非赢利性佛教文化公益网站

Copyright © 2020 PuTiXia.Net