打開我的閱讀記錄 ▼

佛教詞典在線查詢

共在5本字典中找到 1000+ 條與「T」相關的內容
以下是全部詞典的 第42頁 查詢結果:
提示:搜索結果中包含950個詞條內容,為節省您的時間,你可以先看詞條再看內容解釋。 顯示詞條列表▼
utu atta both catu gati hate hetu lust meat path peta sati talk ties tree unit agati amata ARHAT atta^ citta death doubt faith great ja^ti light merit METTA mirth pi^ti right satta sloth STUPA SUTRA vatta water " action ANATTA Arahat atappa beauty carita dha^tu ditthi eating EFFORT effort fixity forest gantha ghosts growth JATAKA khanti MANTRA MATTER matter method metta^ MUDITA object purity stains sugati taints tanha^ terror torpor trance truths tusita vatthu virati virtue agility anatta^ cetana^ CHARITY conceit control counter created destiny devotee duggati emotion factors fetters HUA TOU insight ji^vita lahuta^ mastery matured mudita^ muduta^ neutral nimitta okkanti ottappa patched patigha perfect rapture reality rebirth samatha sammuti sassata sitting thought turning vimutti vipatti vitakka vivatta a^yatana adherent AMITABHA anussati atima^na ca^ritta cemetery cetasika departed DEVOTION dhutanga dogmatic elements eternity exertion extremes fatalism fruition gotrabhú impurity interest kammanta KSATRIYA maintain MAITREYA MORALITY morality nibbatti not self opposite PARAMITA PATIENCE patience postures practice reaction sammatta sankhata santa^na serenity sucarita Table II tathata^ te vijja thinking training ujukata^ uposatha upstream virility vitality VOLITION volition 谛(satya) 慧 (Mati) acinteyya adhicitta akanittha anottappa asankhata attention avya^kata beautiful breathing cetokhila character CONDITION deva dúta deviation dhuta^nga duccarita dukkhata^ EMPTINESS emptiness existence faculties formation immediate intention lightness lokuttara mahaggata micchatta nutriment obstacles pariyatti patipada^ patipatti pativedha proximity ready wit SARIPUTRA SENSATION SIX DUSTS SIX PATHS SIX ROOTS something ti pitaka ti ratana ti sarana TRAILOKYA treasures TRIPITAKA vinipa^ta aberration absorption ADHITTHANA advertence aggregates analytical antinomies appendants awakenment BODHISATTA Bodhisatta conception conditions contiguity continuity cuti citta detachment dibba sota ego entity elasticity enthusiasm equanimity EXTINCTION extinction femininity foundation functional generation impurities inducement intimation liberality liberation MAHASATTVA MEDITATION meditation mutability opapa^tika paramattha patisandhi pattida^na productive puthujjana reflection repetition RIGHT VIEW sama^patti sensuality si^labbata sota^panna sota^patti standstill stinginess ta^vatimsa tatha^gata TEN POWERS tendencies therava^da TWO DEATHS vin~n~atti wrong path 無常(anitya) a^nantariya a^po dha^tu abandonment abstentions adhittha^na ANAPANASATI appicchata^ association attachments attainments BODHISATTVA chaste life contentment corruptions cutúpapa^ta defilements destruction determining development dissolution dosa carita earnestness EIGHT WINDS enlightened foundations immortality indifferent infatuation inoperative intoxicants itthindriya kamma patha kamma vatta LOTUS SUTRA maha^ bhúta mana^yatana mano dha^tu MIDDLE PATH middle path mind object origination pa^timokkha paritta^bha patipannaka patti da^na penetration perfections personality preparatory realization RECOGNITION rúpa^yatana sala^yatana samuttha^na san~cetana^ si^vathika^ tejo dha^tu tejo kasina temperature THREE ROOTS THREE SEALS ti lakkhana unthinkable uprightness vavattha^na 結集(samgiti) 無我(anatman) 真如(tathata) abhinibbatti accumulation adaptability bhava ditthi bhava tanha^ body witness ceto vimutti citta kkhana citta vi^thi conventional corporeality covetousness dispensation dissociation fire element FOUR VIRTUES hate natured heat element hiri ottappa inclinations intoxicating ka^ma tanha^ kammattha^na karma result light kasina lobha carita mental image mind element momentaneity pa^tiha^riya pakati si^la patisandhika petti visaya pi^ta kasina pleasantness proclivities purification ra^ga carita radiant gods recollectons RENUNCIATION restlessness RIGHT ACTION RIGHT EFFORT RIGHT SPEECH santutthita^ SIX PARAMITA SROTA-APANNA stream entry TEN PARAMITA THREE DOGMAS THREE JEWELS THREE REALMS THREE WISDOM tranquillity TWELVE BASES twin miracle va^yo dha^tu vatthu ka^ma wind element 叁界(tridhatu) 鐵薩羅(Tissara) Abbreviations ahetuka citta anatta^ va^da anuloma citta attentiveness atthi paccaya birth process cakkhu dha^tu concentration CONTEMPLATION contemplation contentedness deathlessness determination dhamma dha^tu dhamma^yatana ditthi ppatta earth element ENLIGHTENMENT enlightenment FIVE PRECEPTS fixed destiny FOUR FRUITION hadaya vatthu imperfections investigating investigation ka^ya lahuta^ kamman~n~ata^ kammattha^na^ loathsomeness lohita kasina material food mental action nimma^na rati oda^ta kasina pa^gun~n~ata^ patisambhida^ patisankha^na post nascence RIGHT THOUGHT sammuti sacca satipattha^na silent buddha SIX ENTRANCES stream winner subha nimitta tanha^ kkhaya THREE POISONS THREE SHASTRA THREE STUDIES THREE VIRTUES TIEN TAI SECT tittha^yatana TWELVE PLACES TWO OBSTACLES unconditioned understanding verbal action vipacitan~n~u vivatta kappa water element weighty karma 阿旃陀石窟(Ajanta) 舍衛城(Sravasti) 因明(Hetuvidya) a^ka^sa dha^tu abhibha^yatana ahetuka ditthi akiriya ditthi altruistic joy AMITABHA SUTRA asan~n~a satta atta kilamatha auditory organ AVALOKITESVARA buddha^nussati citt’ekaggata^ citta santa^na citta visuddhi devata^nussati dhamma^nussati EIGHTFOLD PATH eightfold path frivolous talk greedy natured habitual karma kalya^na mitta katatta^ kamma marana^nussati natthi paccaya niyata puggala path condition relative truth sahetuka citta samvatta kappa samvega vatthu sangaha vatthu SIX FULFILMENT stupid natured TEN DIRECTIONS TEN GOOD DEEDS transformation transitoriness TWELVE NIDANAS uccheda ditthi uggaha nimitta ugghatitan~n~u upapatti bhava va^ritta si^la vibhava tanha^ vigata paccaya visible object 大圓滿(mahasanti) 二谛(twi-satyas) 叁谛(tri-satyas) a^na^pa^na sati akusala vitakka avigata paccaya cakkh’ a^yatana characteristics citta sankha^ra deluded natured ditth’upa^da^na ditthi visuddhi EIGHT NEGATIONS EIGHTEEN FIELDS eternity belief FOUR GREAT VOWS gotrabhú n~a^na gustatory organ indriya samatta mental function mental obduracy natthika ditthi nihilistic view olfactory organ pathavi^ dha^tu pathavi^ kasina PRATYEKA-BUDDHA sakka^ya ditthi samatha ya^nika sankhitta citta sappatigha rúpa sceptical doubt SHATIKA SHASTRA sota^pattiyanga SPIRITUAL GHOST stored up karma tadanga paha^na TAKING PRECEPTS tatha^gata bala THREE DELUSIONS THREE OBSTACLES tranquilisation upasama^nussati vitakka vica^ra 百論(Sata-sastra) 大藏經(tri-pitaka) 法界(dharmadhatu) 極樂世界(sukhavati) adhipati paccaya anantara paccaya anatta^ san~n~a^ atthangika magga AVATAMSAKA SUTRA citta vipalla^sa citta^nupassana^ cognitive series dukkha patipada^ EIGHT SUFFERINGS equality conceit faithful natured immaterial world ka^ya gata^ sati ka^ya vin~n~atti karma formations khandha santa^na life infatuation mano san~cetana^ mental formation monks’ community natural morality nava satta^va^sa neyyattha dhamma ni^tattha dhamma nissaya nissita pan~n~a^ vimutti pindapa^tik’anga reversible merit RIGHT LIVELIHOOD round of rebirth santi^rana citta streams of merit supportive karma te ci^varik’anga THIRTY-TWO FORMS THREE EVIL PATHS THREE GOOD PATHS THREE SUFFERINGS tiraccha^na yoni vaci^ vin~n~atti votthapana citta wheel of the law 經量部(Sautrantike) 六度(sad-paramita) 律經(Vinaya-sutra) 叁性(tri-svabhava) 四谛(catur-satyas) 吳哥古迹(Angkor Vat) a^nantarika kamma a^nupubbi^ katha^ ahirika anottappa anatta^nupassana^ animitta vimokkha ascending insight bhavanga santa^na cetaso vinibandha cittass’ekaggata^ destructive karma disinterestedness ditthi vipalla^sa FIVE COMMANDMENTS FOREMOST PARAMITA FOUR NOBLE TRUTHS highest knowledge immaterial sphere ineffective karma kusala kammapatha mental advertence n~a^ta parin~n~a^ na^natta san~n~a^ NO STRIFE SAMADHI pakati upanissaya pan~n~atti si^la parikamma nimitta paticcasamuppa^da patta pindik’anga pureja^ta paccaya RIGHT REMEMBRANCE sahaja^ta paccaya santa^na santati sati sambojjhanga sati sampajan~n~a satta^va^sa nava SINGALOVADA SUTRA tatramajjhattata^ TEN DHARMA REALMS TEN WHOLESOMENESS upagha^taka kamma vin~n~a^na tthiti youth infatuation 迦毗羅衛(Kapilavastu) 叁學(tisrah siksah) 桑奇大塔(Sanch Stupa) ahetu patisandhika an~n~a^ta^vindriya asankha^rika citta atta va^dupa^da^na catu voka^ra bhava ceto pariya n~a^na corporeality group cycle of existence dha^tu vavattha^na hasituppa^da citta health infatuation karma accumulation maturity knowledge meritorious action nirodha sama^patti patibha^ga nimitta patikkúla san~n~a^ reflex perceptions regenerative karma ruminating natured samatha vipassana^ sampayutta paccaya self mortification SIDDHARTHA GOUTAMA SIX EXTERNAL BASES SIX INTERNAL BASES SPHERE OF NO-THING tada^rammana citta tatra majjhattata^ ti^rana parin~n~a^ tiraccha^na katha^ TWO FORMS OF DEATH vippayutta paccaya wheel of existence 佛所行贊(Buddhacarita) 解脫道論(Vimuttimagga) 四大(caturmahabhuta) 五種姓(panca-gotrani) alcohol prohibition anabhirati san~n~a^ analytical doctrine animitta^nupassana^ answering questions appanihita vimokkha attha patisambhida^ counteractive karma death consciousness discursive thinking FOUR GREAT ELEMENTS FOUR UNLIMITED MIND fruits of monk life gradual instruction inferiority conceit intelligent natured lofty consciousness maha^purisa vitakka majjhima^ patipada^ one group existence RIGHT CONCENTRATION RIGHT UNDERSTANDING samanantara paccaya sampaticchana citta sattakkhattu parama SATYASIDDHI SHASTRA spiritual faculties sun~n~ata^ vimokkha superiority conceit suta maya^ pan~n~a^ TEN GREAT KING VOWS upatthambhaka kamma yamaka pa^tiha^riya 阿底峽(Atisa 982~1054) 大乘經(Mahayana sutra) 寂天(Santideva 約7世紀) 六足論(Satpada sastra) 說一切有部(Sarvastivada) a^kin~can~n~a^yatana access concentration adaptation knowledge akuppa^ ceto vimutti cemetery meditations cinta^ maya pan~n~a^ derived corporeality dhamma patisambhida^ dhamma tthiti n~a^na ditthi nissita si^la five group existence four group existence MANJUSRI BODHISATTVA manovinn~a^na dha^tu NIRVANA WITH RESIDUE niyata miccha^ditthi pa^rami^ pa^ramita^ paccha^ja^ta paccaya parami^ = pa^ramita^ pubbeniva^sa^nussati regenerating process samvejani^ya ttha^na SUDDEN ENLIGHTENMENT SUKHAVATIVYUHA SUTRA sun~n~ata^nupassana^ tanha^ nissita si^la TEN TITLES OF BUDDHA THREE ENLIGHTENMENTS ti hetu patisandhika UNCONDITIONED DHARMA VAST AND LONG TONGUE vivattana^nupassana^ yatha^santhatik’anga 大乘論(Mahayana sastra) 小乘論(Hinayana sastra) 中道(madhyamapratipad) a^ka^sa^nan~ca^yatana animitta ceto vimutti antara^ parinibba^yi^ bhojane mattan~n~uta^ corporeality and mind death proximate karma dependent origination DVADASHAMUKHA SHASTRA dvi hetuka patisandhi germinating once more mind and corporeality ninefold dispensation nirutti patisambhida^ patipassaddhi paha^na produced corporeality pun~n~a kiriya vatthu questions and answers sota^pannassa anga^ni TEN MERITORIOUS DEEDS THREE CLASSIFICATIONS THREE PERIODS OF TIME transference of merit ubhato bha^ga vimutta vi^thi = citta vi^thi vin~n~a^nan~ca^yatana 梵網經(Brahmajala-sutra) 中論(Madhyamika-sastra) appama^na ceto vimutti bhavanga sota^, citta catu pa^risuddhi si^la citta samuttha^na rúpa doctrine of the Buddha FLOWER ADORNMENT SUTRA FOUR GREAT BODHISATTVA ji^vita navaka kala^pa kamma samuttha^na rúpa resistance perceptions sensitive corporeality SIXTEEN CONTEMPLATIONS substrata of existence THREE UNIVERSAL TRUTHS yatha^kammúpaga n~a^na 長阿含經(Dirghagama-sutra) 楞伽經(Lankavatara-sutra) 緣起(pratitya-samutpada) bhayatupattha^na n~a^na catu dha^tu vavattha^na dasa (tatha^gata ) bala determining the reality FIVE BASIC AFFLICATIONS muccitu kamyata^ n~a^na NIRVANA WITHOUT RESIDUE patinissagga^nupassana^ receptive consciousness retrospective knowledge sabbúpadhi patinissagga SIX STATES OF EXISTENCE VISVABHADRA BODHISATTVA 八正道(aryastangika-marga) 成實論(Satyasiddhi-sastra) 法稱(Dharmakirti 約6~7世紀) 佛性(buddhata, buddhatva) 境行果(sthana-carya-phala) 毗尼多流支(Vinitaruci ?~594) 四分律(Dharmagupta-vinaya) 月稱(Candrakirti 約7世紀中葉) ANNUTARA-SAMYAK-SAMBODHI attainment concentration clarity of consciousness corporeality perceptions ego idea, ego perception multiformity perceptions pa^na^tipa^ta^ veramani^ paccaya sannissita si^la patibha^na patisambhida^ reflecting contemplation verbal functions of mind 部派佛部(Sectarian Buddhism) 大日經(Mahavairocana-sutra) 寂護(Santiraksita 705~762) 戒日王(Siladitya 約590~647) 十誦律(Sarvastivada-vinaya) 無量壽經(Aparimitayur-sutra) 原始佛教(primitive Buddhism) 雜阿含經(Samyuktagama-sutra) hate rooted consciousness independently enlightened indriyesu gutta dva^rata^ kankha^ vitarana visuddhi pa^timokkha samvara si^la registering consciousness SAMANTABHADRA BODHISATTVA spontaneously born beings support decisive support TEN STAGES OF BODHISATTVA VIMALAKIRTI-NIVDESA SUTRA 佛教文學(Buddhist literature) 摩诃菩提會(Maha Bodhi Society) 增一阿含經(Ekottaragama-sutra) 中阿含經(Madh yamagama-sutra) a^ha^re patikkúla san~n~a^ a^kin~can~n~a ceto vimutti ability to acquire insight analysis of the 4 elements dasa pun~n~a kiriya vatthu functions of consciousness happy courses of existence impersonality of existence khalu paccha^ bhattik’anga MAHA-PRAJNA-PARAMITA-SUTRA mind consciousness element paranimmita vasavatti deva parassa ceto pariya n~a^na TEN VEHICLES OF MEDITATION THREEFOLD BODY OF A BUDDHA uddhamsota akanitthaga^mi^ 發智論(Jnanaprasthana-sastra) 俱舍論(Abhidharmakosa-sastra) 越南佛教(Vietnamese Buddhism) balance of mental faculties karma produced corporeality neighbourhood concentration origination of corporeality PURE LAND OF ULTIMATE BLISS thought thought conception yatha^ bhúta n~a^na dassana 佛教建築(Buddhist architecture) akusala sa^dha^rana cetasika LAW OF DEPENDENT ORIGINATION NINE STAGES OF LOTUS FLOWERS patisankha^nupassana^ n~a^na seven rebirths at the utmost SIX PERIODS OF DAY AND NIGHT 常樂我淨(nitya-sukha-atma-subha) 大般涅槃經(Mahaparinirvana-sutra) 觀無量壽經(Amitayurbhavana-sutra) 楞嚴經(surangama-samadhi-sutra) 菩薩戒本(Bodhisattva-pratimoksa) 乞[口*栗]雙提贊Khri-Sron-Lde-bTsan 瑜伽師地論(Yogacara-bhumi-sastra) dittha dhamma vedani^ya kamma EIGHTEEN DIFFERENT CHARACTERS EVIL TIME OF FIVE TURBIDITIES THREE MEDITATIONS OF ONE MIND vuttha^na ga^mini^ vipassana^ 中國佛教美術(Buddhist art in China) ascetic purification practices imperturbable karma formations sabba loke anabhirati san~n~a^ VIPASYANA SUKHAVATIVYUHA SUTRA 維摩經(Vimalakirti-nirdesa-sutra) equilibrium of mental faculties lahuta^ muduta^, kamman~n~ata^ pariyatti patipatti, pativedha SIX DIRECTIONS OF REINCARNATION subha san~n~a^, citta, ditthi sukha san~n~a^, citta, ditthi THREE UNIVERSAL CHARACTERISTICS 大般若經(Mahaprajna-paramita-sutra) 鈴木大拙(Suzuki Daisetsu 1870~1966) 妙法蓮華經(Saddharmapundarika-sutra) 中國佛教音樂(Buddhist music in China) karmically acquired corporeality patipada^ n~a^nadassana visuddhi 大智度論(Mahaprajna-paramita-sastra) 冢本善隆(Tsukamoto Zenryu 1898~1980) anan~n~a^tan~ n~assa^mi^t’indriya citta ja (citta samuttha^na) rúpa ▲ 收起
英漢對照詞典 【739】SIX INTERNAL BASES

Six  Internal  Bases  ==  六內處

see  Six  Indriyas.

英漢對照詞典 【740】SPHERE OF NO-THING

Sphere  of  no-thing  ==  無色天

the  heavens  without  form,  immaterial,  consisting  only  of  the  mind  in  contemplation,  being  four  in  number  of  which  the  "sphere  of  neither-perception-nor-nonperception"  is  the  highest.

南傳佛教英文辭典 【741】tada^rammana citta

”registering  consciousness”  (s.  Tab.  I,  40-49,  56),  is  the  last  stage  in  the  complete  process  of  cognition  (citta-vi^thi)  immediately  before  sinking  into  the  subconscious.  It  does  not  occur  with  the  consciousness  of  the  absorptions  nor  with  supermundane  consciousness,  but  only  with  large  or  distinct  objects  of  the  sensuous  sphere.  Cf.  vin~n~a^na-kicca.

南傳佛教英文辭典 【742】tada^rammana citta

  s.  citta-vi^thi.

南傳佛教英文辭典 【743】tatra majjhattata^

”equanimity,  equipoise,  mental  balance”  (lit.,  ”remaining  here  and  there  in  the  middle”),  is  the  name  for  a  high  ethical  quality  belonging  to  the  sankha^ra-kkhandha  (s.  khandha)  and  is  mostly  known  by  the  name  upekkha^.  In  its  widest  sense  it  is  associated  with  all  pure  consciousness  (s.  Tab.  II)."Tatra-majjhattata^  is  called  the  ”keeping  in  the  middle  of  all  things”.  It  has  as  charactcristic  that  it  effects  the  balance  of  consciousness  and  mental  factors;  as  nature  (function;  rasa),  that  it  prevents  excessiveness  and  deficiency,  or  that  it  puts  an  end  to  partiality;  as  manifestation,  that  it  keeps  the  proper  middle"  (Vis.M.  XIV).  (App.).

南傳佛教英文辭典 【744】ti^rana parin~n~a^

”full  understanding  by  investigating”;  s.  parin~n~a^.

南傳佛教英文辭典 【745】tiraccha^na katha^

”low  talk”,  lit.”beastly  talk”,  is  the  name  in  the  sutta-texts  for  the  following:  "Talk  about  kings  and  robbers,  ministers  and  armies,  danger  and  war,  eating  and  drinking,  clothes  and  dwellings,  garlands  and  scents,  relations,  chariots,  villages  and  markets,  towns  and  districts,  women  and  heroes,  street  talks,  talks  by  the  well,  talk  about  those  departed  in  days  gone  by,  tittle-tattle,  talks  about  world  and  sea,  about  gain  and  loss"  (A.X,  69  etc.).
In  the  commentaries  4  further  kinds  are  enumerated,  thus  bringing  the  number  to  32,  as  mostly  counted,  namely:  talk  about  sensuous  enjoyment,  self-mortification,  eternity  and  self-annihilation.

英漢對照詞典 【746】TWO FORMS OF DEATH

Two  Forms  of  Death  ==  二死

1.Natural  death  of  the  life  
2.Death  form  external  cause  and  conditions

南傳佛教英文辭典 【747】vippayutta paccaya

”dissociation”,  is  one  of  the  24  conditions  (paccaya,  q.v.).

南傳佛教英文辭典 【748】wheel of existence

  s.  samsa^ra,  vatta.

中國百科全書 【749】佛所行贊(Buddhacarita)

  Fosuoxingzan

  佛教典籍。又名《佛本行經》、《佛所行贊經傳》、《佛所行贊經》、《佛本行贊經》、《佛所行贊傳》。古印度馬鳴著,北涼昙無谶譯。5卷。敘述釋迦牟尼一生事迹,把宗教故事、宗教理義用詩歌形式巧妙地表達出來,在印度文學史上也占有重要地位。漢譯異本有南朝宋寶雲的譯本,7卷;另有藏譯本,內容與漢譯大致相同。此外還有梵文殘本傳世。1893年初次刊行。現已有現代漢語譯本。

  這部詩歌體的典籍在古代流傳頗廣,影響很大。7世紀時,巡遊印度的中國高僧義淨說此經“五天南海,無不諷誦”,意即全印度與東南亞沿海及島嶼皆甚流行。了還認爲“意明字少而攝義能多,複令讀者心悅忘倦,又複纂持聖教能生福利”。(方廣锠)

中國百科全書 【750】解脫道論(Vimuttimagga)

  Jietuodaolun

  小乘佛教論書。優波底沙著。成書于2世紀左右。作者被尊爲阿羅漢(論師),生平不詳。漢譯本爲南朝梁代扶南國(今柬埔寨)沙門僧伽婆羅譯,12卷。曆代各版漢文大藏經均收錄。此論分別論述佛教的戒、定、慧叁學的重要涵義。闡述戒律是修持佛法的階梯,持戒攝心,以防止身、口、意所作的惡業;然後通過止心于一境不使散動的禅定修習,澄心靜慮,排除一切妄念,即可獲得智慧。因此,慧是嚴謹持戒,勤修禅定的結果,起了通達事理、決斷疑念、破除迷感、論證真理的作用。本書基本上是律、經、論、叁藏要義的總述,其中心哲學思想是“樂離縛、離無明”,通過戒、定、慧叁學的修持,求得自我解脫,達到涅槃境界。(童玮)

中國百科全書 【751】四大(caturmahabhuta)

  sida

  佛教術語。指地、水、火、風爲四種構成物質的基本元素。又名四界。界,是種類的意思,謂地、水、火、風四種物體均能保持各自的形態,不相紊亂。亦名四大種。種,有能生的作用,如種子。佛教認爲一切物質都是四大所生。又把物質世界稱爲色法。色,分能造色和所造色兩類,四大種爲能造色,其余一切物體爲所造色。

  四大之“大”,有兩種含義:1、相大,如大山大地,大江大海,大山劫火,黑團風、龍卷風等;2、用大,一切物體皆爲四大組成(所造)。說一切有部認爲,四大各有不同的性能和業用,地大以堅爲性,有一定硬度,其業用能受持萬物;水大以濕爲性,有一定的濕度,其業用能使物攝聚不散;火大以熱爲性,有一定的溫度,其業用能使物成熟;風大以動爲性,有一家的動力,其業用能使物成長。四大發內外兩類,動物體內的四大稱內四大,動物體外的四大稱外四大。四大又有實假之分。從四大的堅濕暖動諸性而言,唯身根能感觸,屬觸處所攝色,爲實四大;眼根所見的四大,是形色(地水火風的長、短、方、圓、高、下、正、不正等形狀)和顔色(地水火風的青、黃、赤、白、黑等顔色),屬假四大。佛教認爲人身亦由四大構成,以此說明人身無常、不實、受苦。《金光明最勝王經》卷五稱:“地水火風共成身,隨彼因緣招異果,同在一處相違害,如四毒蛇居一箧。”

  四大原是古印度用以分析和認識物質世界的傳統說法,佛教加以改造。但古印度佛教以外的各學派,對四大的解釋各有不同。順世派對于物質世界不論能造所造,都說是四大,並認爲是常住不變的。勝論派認爲四大屬于實句義(實體範疇),是常與無常。數論派認爲,地水火風既是所造也是能造,說四大是色、聲、香、味、觸五塵(五唯,即五種細微元素)所造。佛教各派對四大也有不同的見解。大衆部認爲,四大爲能造,色香味觸四塵爲所造。成實學派認爲,四塵能造四大,四大能造五根,主張四大通能造所造。經量部認爲能造所造皆通實假,主張微塵是實,粗色屬假。一說部認爲,能造所造唯有假名,都無實體。瑜伽行派認爲,有漏大種所造色屬依他起性,無漏大種所造色通圓成實和依他起;大種唯屬實,造色通實假。(劉明淵)

中國百科全書 【752】五種姓(panca-gotrani)

  wuzhongxing

  佛教教義。姓亦作性。略稱五姓,或稱五種種姓、五種乘姓及五乘種姓。瑜伽行派和法相宗認爲一切衆生先天具有五種本性,由阿賴耶識中無漏種子(沒有煩惱所汙)和有漏種子(爲煩惱所汙,受到束縛限製)所決定,不可改變。《大乘入楞伽經》卷二稱五種種姓爲:聲聞乘種姓,緣覺乘種姓,如來乘種性,不定種姓,無種姓。佛教認爲,此五種種姓,證得的果位均不同。1、聲聞乘定姓(定姓聲聞)。聞佛聲教而得覺悟,故名聲聞。專門修習聲聞因,而證聲聞果,不想進求佛道,是名聲聞乘定姓。2、緣覺乘定姓(定姓緣覺)。觀察思維因緣生滅的法和理,契證真實滅谛,故名緣覺。專門修習緣覺因,而證緣覺果,更不進求佛道,是名緣覺乘定姓。在大乘看來,這只是獨善其身而不拯救衆生。3、如來乘定性(定姓菩薩)。菩薩悲智雙運,冤親等觀,廣利衆生,證菩提果,是名定性菩薩(如來乘定姓)。以上叁種統稱“叁乘”。認爲這叁乘一定會相應地達到羅漢、辟支佛、菩薩(或佛)的果位,故稱定性。4、不定種姓。指具有叁乘本有種子,遇緣薰習,修行不定。若近聲聞,就修習聲聞法,若近緣覺,則修習緣覺法,若近菩薩,又修習菩薩法,究竟達到何種果位,不能肯定,是名不定種姓。5、無種姓。無種,指無善根種子。生成邪見,撥無因果,不受化度,不求解脫,甘溺生死,是名無種姓,又名一闡提。謂不信佛法,無佛種姓,永遠沈淪生死苦海,雖然能修得人天勝妙果報,卻永遠不能成佛。此五種姓之說,雖是瑜伽行派和法相宗所特有的主張,但思想來源很早。《大般若經》卷五百九十叁中已提到叁乘性及不定性。即聲聞乘性決定者、獨覺乘性決定者、無上乘性決定者和叁乘性不定者。(元湛)

南傳佛教英文辭典 【753】alcohol prohibition

  s.  sura^meraya-majja-ppama^dattha^na^  etc.

南傳佛教英文辭典 【754】anabhirati san~n~a^

  s.  sabba-loke  anabhirati-s.

南傳佛教英文辭典 【755】analytical doctrine

  vibhajja-va^da  (q.v.).

南傳佛教英文辭典 【756】animitta^nupassana^

  s.  vipassana^.

菩提下 - 非贏利性佛教文化公益網站

Copyright © 2020 PuTiXia.Net