打開我的閱讀記錄 ▼

佛教詞典在線查詢

共在5本字典中找到 1000+ 條與「T」相關的內容
以下是全部詞典的 第54頁 查詢結果:
提示:搜索結果中包含950個詞條內容,為節省您的時間,你可以先看詞條再看內容解釋。 顯示詞條列表▼
utu atta both catu gati hate hetu lust meat path peta sati talk ties tree unit agati amata ARHAT atta^ citta death doubt faith great ja^ti light merit METTA mirth pi^ti right satta sloth STUPA SUTRA vatta water " action ANATTA Arahat atappa beauty carita dha^tu ditthi eating EFFORT effort fixity forest gantha ghosts growth JATAKA khanti MANTRA MATTER matter method metta^ MUDITA object purity stains sugati taints tanha^ terror torpor trance truths tusita vatthu virati virtue agility anatta^ cetana^ CHARITY conceit control counter created destiny devotee duggati emotion factors fetters HUA TOU insight ji^vita lahuta^ mastery matured mudita^ muduta^ neutral nimitta okkanti ottappa patched patigha perfect rapture reality rebirth samatha sammuti sassata sitting thought turning vimutti vipatti vitakka vivatta a^yatana adherent AMITABHA anussati atima^na ca^ritta cemetery cetasika departed DEVOTION dhutanga dogmatic elements eternity exertion extremes fatalism fruition gotrabhú impurity interest kammanta KSATRIYA maintain MAITREYA MORALITY morality nibbatti not self opposite PARAMITA PATIENCE patience postures practice reaction sammatta sankhata santa^na serenity sucarita Table II tathata^ te vijja thinking training ujukata^ uposatha upstream virility vitality VOLITION volition 谛(satya) 慧 (Mati) acinteyya adhicitta akanittha anottappa asankhata attention avya^kata beautiful breathing cetokhila character CONDITION deva dúta deviation dhuta^nga duccarita dukkhata^ EMPTINESS emptiness existence faculties formation immediate intention lightness lokuttara mahaggata micchatta nutriment obstacles pariyatti patipada^ patipatti pativedha proximity ready wit SARIPUTRA SENSATION SIX DUSTS SIX PATHS SIX ROOTS something ti pitaka ti ratana ti sarana TRAILOKYA treasures TRIPITAKA vinipa^ta aberration absorption ADHITTHANA advertence aggregates analytical antinomies appendants awakenment BODHISATTA Bodhisatta conception conditions contiguity continuity cuti citta detachment dibba sota ego entity elasticity enthusiasm equanimity EXTINCTION extinction femininity foundation functional generation impurities inducement intimation liberality liberation MAHASATTVA MEDITATION meditation mutability opapa^tika paramattha patisandhi pattida^na productive puthujjana reflection repetition RIGHT VIEW sama^patti sensuality si^labbata sota^panna sota^patti standstill stinginess ta^vatimsa tatha^gata TEN POWERS tendencies therava^da TWO DEATHS vin~n~atti wrong path 無常(anitya) a^nantariya a^po dha^tu abandonment abstentions adhittha^na ANAPANASATI appicchata^ association attachments attainments BODHISATTVA chaste life contentment corruptions cutúpapa^ta defilements destruction determining development dissolution dosa carita earnestness EIGHT WINDS enlightened foundations immortality indifferent infatuation inoperative intoxicants itthindriya kamma patha kamma vatta LOTUS SUTRA maha^ bhúta mana^yatana mano dha^tu MIDDLE PATH middle path mind object origination pa^timokkha paritta^bha patipannaka patti da^na penetration perfections personality preparatory realization RECOGNITION rúpa^yatana sala^yatana samuttha^na san~cetana^ si^vathika^ tejo dha^tu tejo kasina temperature THREE ROOTS THREE SEALS ti lakkhana unthinkable uprightness vavattha^na 結集(samgiti) 無我(anatman) 真如(tathata) abhinibbatti accumulation adaptability bhava ditthi bhava tanha^ body witness ceto vimutti citta kkhana citta vi^thi conventional corporeality covetousness dispensation dissociation fire element FOUR VIRTUES hate natured heat element hiri ottappa inclinations intoxicating ka^ma tanha^ kammattha^na karma result light kasina lobha carita mental image mind element momentaneity pa^tiha^riya pakati si^la patisandhika petti visaya pi^ta kasina pleasantness proclivities purification ra^ga carita radiant gods recollectons RENUNCIATION restlessness RIGHT ACTION RIGHT EFFORT RIGHT SPEECH santutthita^ SIX PARAMITA SROTA-APANNA stream entry TEN PARAMITA THREE DOGMAS THREE JEWELS THREE REALMS THREE WISDOM tranquillity TWELVE BASES twin miracle va^yo dha^tu vatthu ka^ma wind element 叁界(tridhatu) 鐵薩羅(Tissara) Abbreviations ahetuka citta anatta^ va^da anuloma citta attentiveness atthi paccaya birth process cakkhu dha^tu concentration CONTEMPLATION contemplation contentedness deathlessness determination dhamma dha^tu dhamma^yatana ditthi ppatta earth element ENLIGHTENMENT enlightenment FIVE PRECEPTS fixed destiny FOUR FRUITION hadaya vatthu imperfections investigating investigation ka^ya lahuta^ kamman~n~ata^ kammattha^na^ loathsomeness lohita kasina material food mental action nimma^na rati oda^ta kasina pa^gun~n~ata^ patisambhida^ patisankha^na post nascence RIGHT THOUGHT sammuti sacca satipattha^na silent buddha SIX ENTRANCES stream winner subha nimitta tanha^ kkhaya THREE POISONS THREE SHASTRA THREE STUDIES THREE VIRTUES TIEN TAI SECT tittha^yatana TWELVE PLACES TWO OBSTACLES unconditioned understanding verbal action vipacitan~n~u vivatta kappa water element weighty karma 阿旃陀石窟(Ajanta) 舍衛城(Sravasti) 因明(Hetuvidya) a^ka^sa dha^tu abhibha^yatana ahetuka ditthi akiriya ditthi altruistic joy AMITABHA SUTRA asan~n~a satta atta kilamatha auditory organ AVALOKITESVARA buddha^nussati citt’ekaggata^ citta santa^na citta visuddhi devata^nussati dhamma^nussati EIGHTFOLD PATH eightfold path frivolous talk greedy natured habitual karma kalya^na mitta katatta^ kamma marana^nussati natthi paccaya niyata puggala path condition relative truth sahetuka citta samvatta kappa samvega vatthu sangaha vatthu SIX FULFILMENT stupid natured TEN DIRECTIONS TEN GOOD DEEDS transformation transitoriness TWELVE NIDANAS uccheda ditthi uggaha nimitta ugghatitan~n~u upapatti bhava va^ritta si^la vibhava tanha^ vigata paccaya visible object 大圓滿(mahasanti) 二谛(twi-satyas) 叁谛(tri-satyas) a^na^pa^na sati akusala vitakka avigata paccaya cakkh’ a^yatana characteristics citta sankha^ra deluded natured ditth’upa^da^na ditthi visuddhi EIGHT NEGATIONS EIGHTEEN FIELDS eternity belief FOUR GREAT VOWS gotrabhú n~a^na gustatory organ indriya samatta mental function mental obduracy natthika ditthi nihilistic view olfactory organ pathavi^ dha^tu pathavi^ kasina PRATYEKA-BUDDHA sakka^ya ditthi samatha ya^nika sankhitta citta sappatigha rúpa sceptical doubt SHATIKA SHASTRA sota^pattiyanga SPIRITUAL GHOST stored up karma tadanga paha^na TAKING PRECEPTS tatha^gata bala THREE DELUSIONS THREE OBSTACLES tranquilisation upasama^nussati vitakka vica^ra 百論(Sata-sastra) 大藏經(tri-pitaka) 法界(dharmadhatu) 極樂世界(sukhavati) adhipati paccaya anantara paccaya anatta^ san~n~a^ atthangika magga AVATAMSAKA SUTRA citta vipalla^sa citta^nupassana^ cognitive series dukkha patipada^ EIGHT SUFFERINGS equality conceit faithful natured immaterial world ka^ya gata^ sati ka^ya vin~n~atti karma formations khandha santa^na life infatuation mano san~cetana^ mental formation monks’ community natural morality nava satta^va^sa neyyattha dhamma ni^tattha dhamma nissaya nissita pan~n~a^ vimutti pindapa^tik’anga reversible merit RIGHT LIVELIHOOD round of rebirth santi^rana citta streams of merit supportive karma te ci^varik’anga THIRTY-TWO FORMS THREE EVIL PATHS THREE GOOD PATHS THREE SUFFERINGS tiraccha^na yoni vaci^ vin~n~atti votthapana citta wheel of the law 經量部(Sautrantike) 六度(sad-paramita) 律經(Vinaya-sutra) 叁性(tri-svabhava) 四谛(catur-satyas) 吳哥古迹(Angkor Vat) a^nantarika kamma a^nupubbi^ katha^ ahirika anottappa anatta^nupassana^ animitta vimokkha ascending insight bhavanga santa^na cetaso vinibandha cittass’ekaggata^ destructive karma disinterestedness ditthi vipalla^sa FIVE COMMANDMENTS FOREMOST PARAMITA FOUR NOBLE TRUTHS highest knowledge immaterial sphere ineffective karma kusala kammapatha mental advertence n~a^ta parin~n~a^ na^natta san~n~a^ NO STRIFE SAMADHI pakati upanissaya pan~n~atti si^la parikamma nimitta paticcasamuppa^da patta pindik’anga pureja^ta paccaya RIGHT REMEMBRANCE sahaja^ta paccaya santa^na santati sati sambojjhanga sati sampajan~n~a satta^va^sa nava SINGALOVADA SUTRA tatramajjhattata^ TEN DHARMA REALMS TEN WHOLESOMENESS upagha^taka kamma vin~n~a^na tthiti youth infatuation 迦毗羅衛(Kapilavastu) 叁學(tisrah siksah) 桑奇大塔(Sanch Stupa) ahetu patisandhika an~n~a^ta^vindriya asankha^rika citta atta va^dupa^da^na catu voka^ra bhava ceto pariya n~a^na corporeality group cycle of existence dha^tu vavattha^na hasituppa^da citta health infatuation karma accumulation maturity knowledge meritorious action nirodha sama^patti patibha^ga nimitta patikkúla san~n~a^ reflex perceptions regenerative karma ruminating natured samatha vipassana^ sampayutta paccaya self mortification SIDDHARTHA GOUTAMA SIX EXTERNAL BASES SIX INTERNAL BASES SPHERE OF NO-THING tada^rammana citta tatra majjhattata^ ti^rana parin~n~a^ tiraccha^na katha^ TWO FORMS OF DEATH vippayutta paccaya wheel of existence 佛所行贊(Buddhacarita) 解脫道論(Vimuttimagga) 四大(caturmahabhuta) 五種姓(panca-gotrani) alcohol prohibition anabhirati san~n~a^ analytical doctrine animitta^nupassana^ answering questions appanihita vimokkha attha patisambhida^ counteractive karma death consciousness discursive thinking FOUR GREAT ELEMENTS FOUR UNLIMITED MIND fruits of monk life gradual instruction inferiority conceit intelligent natured lofty consciousness maha^purisa vitakka majjhima^ patipada^ one group existence RIGHT CONCENTRATION RIGHT UNDERSTANDING samanantara paccaya sampaticchana citta sattakkhattu parama SATYASIDDHI SHASTRA spiritual faculties sun~n~ata^ vimokkha superiority conceit suta maya^ pan~n~a^ TEN GREAT KING VOWS upatthambhaka kamma yamaka pa^tiha^riya 阿底峽(Atisa 982~1054) 大乘經(Mahayana sutra) 寂天(Santideva 約7世紀) 六足論(Satpada sastra) 說一切有部(Sarvastivada) a^kin~can~n~a^yatana access concentration adaptation knowledge akuppa^ ceto vimutti cemetery meditations cinta^ maya pan~n~a^ derived corporeality dhamma patisambhida^ dhamma tthiti n~a^na ditthi nissita si^la five group existence four group existence MANJUSRI BODHISATTVA manovinn~a^na dha^tu NIRVANA WITH RESIDUE niyata miccha^ditthi pa^rami^ pa^ramita^ paccha^ja^ta paccaya parami^ = pa^ramita^ pubbeniva^sa^nussati regenerating process samvejani^ya ttha^na SUDDEN ENLIGHTENMENT SUKHAVATIVYUHA SUTRA sun~n~ata^nupassana^ tanha^ nissita si^la TEN TITLES OF BUDDHA THREE ENLIGHTENMENTS ti hetu patisandhika UNCONDITIONED DHARMA VAST AND LONG TONGUE vivattana^nupassana^ yatha^santhatik’anga 大乘論(Mahayana sastra) 小乘論(Hinayana sastra) 中道(madhyamapratipad) a^ka^sa^nan~ca^yatana animitta ceto vimutti antara^ parinibba^yi^ bhojane mattan~n~uta^ corporeality and mind death proximate karma dependent origination DVADASHAMUKHA SHASTRA dvi hetuka patisandhi germinating once more mind and corporeality ninefold dispensation nirutti patisambhida^ patipassaddhi paha^na produced corporeality pun~n~a kiriya vatthu questions and answers sota^pannassa anga^ni TEN MERITORIOUS DEEDS THREE CLASSIFICATIONS THREE PERIODS OF TIME transference of merit ubhato bha^ga vimutta vi^thi = citta vi^thi vin~n~a^nan~ca^yatana 梵網經(Brahmajala-sutra) 中論(Madhyamika-sastra) appama^na ceto vimutti bhavanga sota^, citta catu pa^risuddhi si^la citta samuttha^na rúpa doctrine of the Buddha FLOWER ADORNMENT SUTRA FOUR GREAT BODHISATTVA ji^vita navaka kala^pa kamma samuttha^na rúpa resistance perceptions sensitive corporeality SIXTEEN CONTEMPLATIONS substrata of existence THREE UNIVERSAL TRUTHS yatha^kammúpaga n~a^na 長阿含經(Dirghagama-sutra) 楞伽經(Lankavatara-sutra) 緣起(pratitya-samutpada) bhayatupattha^na n~a^na catu dha^tu vavattha^na dasa (tatha^gata ) bala determining the reality FIVE BASIC AFFLICATIONS muccitu kamyata^ n~a^na NIRVANA WITHOUT RESIDUE patinissagga^nupassana^ receptive consciousness retrospective knowledge sabbúpadhi patinissagga SIX STATES OF EXISTENCE VISVABHADRA BODHISATTVA 八正道(aryastangika-marga) 成實論(Satyasiddhi-sastra) 法稱(Dharmakirti 約6~7世紀) 佛性(buddhata, buddhatva) 境行果(sthana-carya-phala) 毗尼多流支(Vinitaruci ?~594) 四分律(Dharmagupta-vinaya) 月稱(Candrakirti 約7世紀中葉) ANNUTARA-SAMYAK-SAMBODHI attainment concentration clarity of consciousness corporeality perceptions ego idea, ego perception multiformity perceptions pa^na^tipa^ta^ veramani^ paccaya sannissita si^la patibha^na patisambhida^ reflecting contemplation verbal functions of mind 部派佛部(Sectarian Buddhism) 大日經(Mahavairocana-sutra) 寂護(Santiraksita 705~762) 戒日王(Siladitya 約590~647) 十誦律(Sarvastivada-vinaya) 無量壽經(Aparimitayur-sutra) 原始佛教(primitive Buddhism) 雜阿含經(Samyuktagama-sutra) hate rooted consciousness independently enlightened indriyesu gutta dva^rata^ kankha^ vitarana visuddhi pa^timokkha samvara si^la registering consciousness SAMANTABHADRA BODHISATTVA spontaneously born beings support decisive support TEN STAGES OF BODHISATTVA VIMALAKIRTI-NIVDESA SUTRA 佛教文學(Buddhist literature) 摩诃菩提會(Maha Bodhi Society) 增一阿含經(Ekottaragama-sutra) 中阿含經(Madh yamagama-sutra) a^ha^re patikkúla san~n~a^ a^kin~can~n~a ceto vimutti ability to acquire insight analysis of the 4 elements dasa pun~n~a kiriya vatthu functions of consciousness happy courses of existence impersonality of existence khalu paccha^ bhattik’anga MAHA-PRAJNA-PARAMITA-SUTRA mind consciousness element paranimmita vasavatti deva parassa ceto pariya n~a^na TEN VEHICLES OF MEDITATION THREEFOLD BODY OF A BUDDHA uddhamsota akanitthaga^mi^ 發智論(Jnanaprasthana-sastra) 俱舍論(Abhidharmakosa-sastra) 越南佛教(Vietnamese Buddhism) balance of mental faculties karma produced corporeality neighbourhood concentration origination of corporeality PURE LAND OF ULTIMATE BLISS thought thought conception yatha^ bhúta n~a^na dassana 佛教建築(Buddhist architecture) akusala sa^dha^rana cetasika LAW OF DEPENDENT ORIGINATION NINE STAGES OF LOTUS FLOWERS patisankha^nupassana^ n~a^na seven rebirths at the utmost SIX PERIODS OF DAY AND NIGHT 常樂我淨(nitya-sukha-atma-subha) 大般涅槃經(Mahaparinirvana-sutra) 觀無量壽經(Amitayurbhavana-sutra) 楞嚴經(surangama-samadhi-sutra) 菩薩戒本(Bodhisattva-pratimoksa) 乞[口*栗]雙提贊Khri-Sron-Lde-bTsan 瑜伽師地論(Yogacara-bhumi-sastra) dittha dhamma vedani^ya kamma EIGHTEEN DIFFERENT CHARACTERS EVIL TIME OF FIVE TURBIDITIES THREE MEDITATIONS OF ONE MIND vuttha^na ga^mini^ vipassana^ 中國佛教美術(Buddhist art in China) ascetic purification practices imperturbable karma formations sabba loke anabhirati san~n~a^ VIPASYANA SUKHAVATIVYUHA SUTRA 維摩經(Vimalakirti-nirdesa-sutra) equilibrium of mental faculties lahuta^ muduta^, kamman~n~ata^ pariyatti patipatti, pativedha SIX DIRECTIONS OF REINCARNATION subha san~n~a^, citta, ditthi sukha san~n~a^, citta, ditthi THREE UNIVERSAL CHARACTERISTICS 大般若經(Mahaprajna-paramita-sutra) 鈴木大拙(Suzuki Daisetsu 1870~1966) 妙法蓮華經(Saddharmapundarika-sutra) 中國佛教音樂(Buddhist music in China) karmically acquired corporeality patipada^ n~a^nadassana visuddhi 大智度論(Mahaprajna-paramita-sastra) 冢本善隆(Tsukamoto Zenryu 1898~1980) anan~n~a^tan~ n~assa^mi^t’indriya citta ja (citta samuttha^na) rúpa ▲ 收起
南傳佛教英文辭典 【955】thought thought conception

  s.  vitakka.

南傳佛教英文辭典 【956】yatha^ bhúta n~a^na dassana

”the  knowledge  and  vision  according  to  reality”,  is  one  of  the  18  chief  kinds  of  insight  (vipassana^,  q.v.).

中國百科全書 【957】佛教建築(Buddhist architecture)

  Fojiao  jiaozhu

  建築  主要爲佛教寺塔。古印度有名寺塔不少,如著名的菩提伽耶、那爛陀遺址,規模極爲宏大。東南亞諸國均有同類建築。柬埔寨的吳哥寺窟,緬甸的仰光大金塔,印度尼西亞的婆羅浮屠,阿富汗的巴米揚崖壁大佛像,都是聞名于世界的佛教建築。中國佛教建築是隨著佛教傳入而發展起來的。最古老的佛教建築爲石窟寺,系根據古印度佛教造型藝術,結合中國傳統的形式建築的。中國的佛教石窟爲數甚多,其中敦煌、雲岡、龍門尤爲著名。中國佛塔的建築,起源甚早,現存的上海龍華寺塔和蘇州報恩寺塔,相傳都是叁國時代創建而經後人重修的。原來印度的佛塔是覆缽狀的圓墳形,上飾竿和傘,後發展成相輪(在塔頂豎一根金屬刹,用七重或九重鐵環套在刹身)。傳入中國後,結合中國的民族形式,大都建成可供人憑眺的樓閣式建築。現存的塔可分二類,一是印度式的,但也帶有中國特色;二是另式擴要采取中國原有樓閣形式,平面正方形和八角形居多,一般爲七至九層。結構有木塔、磚塔、磚木塔、石塔、銅塔、鐵塔和琉璃磚塔等。西藏的佛寺建築,與漢族地區略有不同。一般都有龐大的建築群所有建築體現了藏族古建築藝術的鮮明特色和漢藏文化融合的風格。北京的雍和宮,拉薩的布達拉宮,承德的外八廟等是這種建築的典型。日本的東本願寺,朝鮮的佛國寺都采用木結構的殿堂形式,雄偉壯麗,是世界知名的古刹。(趙樸初)

南傳佛教英文辭典 【958】akusala sa^dha^rana cetasika

”general  unwholesome  mental  factors  ...
”general  unwholesome  mental  factors  associated  with  all  unwholesome  actions”  (volitions),  are  four:  
(1)  lack  of  moral  shame  (ahirika),  
(2)  lack  of  moral  dread  (anottappa),  
(3)  restlessness  (uddhacca),  
(4)  delusion  (moha).  
For  (1)  and  (2)  s.  ahirika-anottappa,  for  (3)  s.  ni^varana,  for  (4)  múla.  (App.).
The  corresponding  term  in  the  field  of  wholesome  consciousness  is  sobhana-  sa^dha^rana-cetasika  (s.  sobhana).

南傳佛教英文辭典 【959】akusala sa^dha^rana cetasika

  This  term  is  probably  used  for  the  first  time  in  Abh.  S.,  though  already  in  Vis.M.  XIV  the  4  cetasika  in  question  are  mentioned  amongst  the  mental  factors  associated  with  each  of  the  12  akusala-cittas  (Tab.  I,  22-33),  while  in  the  Abhidhamma  Pitaka  (Dhs.  §§  365-429)  uddhacca  is  found  only  in  the  last  of  the  12  cittas,  missing  in  all  the  remaining  11  cittas.

英漢對照詞典 【960】LAW OF DEPENDENT ORIGINATION

Law  of  Dependent  Origination  ==  緣起法

It  states  that  all  phenomenon  arise  depending  upon  a  number  of  casual  factors.  In  other  word,  it  exists  in  condition  that  the  other  exist;  it  has  in  condition  that  others  have;  it  extinguishes  in  condition  that  others  extinguish;  it  has  not  in  condition  that  others  have  not.  For  existence,  there  are  twelve  links  in  the  chain:
Ignorance  is  the  condition  for  karmic  activity;  karmic  activity  is  the  condition  for  consciousness;  consciousness  is  the  condition  for  the  name  and  form;  name  and  form  is  the  condition  for  the  six  sense  organs;  six  sense  organs  are  the  condition  for  contact;  contact  is  the  condition  for  feeling;  feeling  is  the  condition  for  emotional  love/craving;  emotional  love/craving  is  the  condition  for  grasping;  grasping  is  the  condition  for  existing;  existing  is  the  condition  for  birth;  birth  is  the  condition  for  old  age  and  death;  old  age  and  death  is  the  condition  for  ignorance;  and  so  on.

英漢對照詞典 【961】NINE STAGES OF LOTUS FLOWERS

Nine  Stages  of  Lotus  Flowers  ==  九品蓮花

Or  Nine  Grades,  Classes  of  Lotus  Flowers,  i.e.  upper  superior,  middle  superior,  lower  superior,  upper  medium,  middle  medium,  lower  medium,  upper  inferior,  middle  inferior  and  lower  inferior,  which  represent  ninefold  future  life  into  Pure  Land.  The  nine  grades,  or  rewards,  of  the  Pure  Land,  corresponding  to  the  nine  grades  of  development  in  the  previous  life,  upon  which  depends,  in  the  next  life,  one”s  distance  from  Amitabha,  the  consequent  aeons  that  are  required  to  approach  Amitabha,  and  whether  one”s  lotus  will  open  early  or  late.

南傳佛教英文辭典 【962】patisankha^nupassana^ n~a^na

”knowledge  consisting  in  reflective  contemplation";  is  one  of  the  9  knowledges  constituting  the  ”purification  by  knowledge  and  vision  of  the  path-progress”  (patipada^-n~a^nadassanavisuddhi;  s.  visuddhi  VI),  and  one  of  the  18  chief  kinds  of  insight  (maha^vipassana^;  s.  vipassana^).

南傳佛教英文辭典 【963】seven rebirths at the utmost

  s.  sota^panna.

英漢對照詞典 【964】SIX PERIODS OF DAY AND NIGHT

Six  Periods  of  Day  and  Night  ==  六時

Six  periods  in  a  day,  three  for  day  and  three  for  night,  i.e.  morning,  noon,  evening,  night,  midnight,  dawn.

中國百科全書 【965】常樂我淨(nitya-sukha-atma-subha)

  Changlewojing

  佛教術語。其義有二:1、四顛倒:佛教認爲,世間是生死法,一切有爲法(有生、住、變異和消失的事物),都是由衆多因緣條件而生滅變化的,它的本性皆是無常、苦、無我和不淨,但“凡夫”不明此理,相反地認爲是常、樂、我、淨,顛倒妄執,因稱之爲四顛倒。《俱舍論》卷十九稱:“應知顛倒總有四種,一于無常執常顛倒,二于諸苦執樂顛倒,叁于不淨執淨顛倒,四于無我執我顛倒。”2、涅槃四德:大乘佛教認爲,一旦證入涅槃,就會具有真正的常樂我淨。因涅槃的體性有四種功德。恒常不變而無生滅,名之爲常德;寂滅永安,名之爲樂德;得大自在,是主是依,性不變易,名之爲我德;解脫一切垢染,名之爲淨德。(任傑)  
  

中國百科全書 【966】大般涅槃經(Mahaparinirvana-sutra)

  Daboniepanjing

  佛教經典。亦稱《大本涅槃經》或《大涅槃經》,簡稱《涅槃經》。北涼昙無谶譯。40卷。

  譯本  相傳在昙無谶譯出前,東漢支婁迦谶譯有《梵般泥洹經》2卷,叁國魏安法賢譯有《大般涅槃經》2卷,吳支謙譯有《大般泥洹經》2卷,均早佚。異譯本有東晉法顯與佛陀跋陀羅譯《大般泥洹經》(爲《大般涅槃經》初分異譯)6卷,相當于昙無谶譯本的前10卷。南朝宋慧嚴、慧觀與謝靈運等以昙無谶譯本爲主,並依法顯等譯《大般泥洹經》增加品目,從原本壽命品分出經敘、純陀、哀歎、長壽等4品,由如來性品分出四相、四依、邪正、四谛、四倒、如來性、文字、鳥喻、月喻、菩薩等10品,改爲25品36卷,亦名《大般涅槃經》。世稱此爲“南本涅槃”,而以原昙無谶所譯爲“北本涅槃”。藏譯《大般涅槃經》全譯本是根據漢譯大本的重譯。此外,還有根據梵文譯出的《大般涅槃經》。此經大本和小本的梵文殘篇在日本、中亞等地都有發現,並已刊行。《南本大般涅槃經》還全被譯成英文。關于此經出現的年代,一般認爲是在法顯譯出之前,即3~4世紀之間(另說2~3世紀之間),正當印度笈多王朝興起,佛教受到排斥的時期。産生的地點在今克什米爾地區。

  內容  全經分壽命、金剛身、名字功德、如來性、一切大衆所問、現病、聖行、梵行、嬰兒行、光明遍照高貴德王菩薩、師子吼菩薩、迦葉菩薩、憍陳如等13品,主要闡述佛身常住不滅,涅槃常樂我淨,一切從生悉有佛性,一闡提和聲聞、辟支佛均得成佛等大乘佛教思想。其理論與部派佛教中的大衆部義理頗有契合之處,與《般若經》、《妙法蓮華經》的重要思想也有一致的地方。此經還常常引用《華嚴經》的某些義理,兩者思想相通。經中還引用佛陀所說:“我般涅槃七百歲後,是魔波旬漸當沮壞我之正法”,這反映了笈多王朝複興婆羅門教、排斥佛教的曆史背景。

  影響  此經在印度本土似乎不很流傳,傳入中國後,影響卻甚大。自法顯譯出6卷《泥洹經》後,道生剖析經旨,倡“一闡提人皆得成佛”說,引起舊學守文之徒的激烈反對。昙無谶譯大本涅槃經傳至建康,經中也講到“一闡提”可以成佛,證明道生說的正確,被稱爲“孤明先發”。後道生在廬山大講《涅槃經》,主張頓悟,聽者甚衆,成爲中國最初的涅槃師。其同學慧觀則依《涅槃經》而主張漸悟。從此道生、慧觀並爲涅槃學派中兩大系。此後南北方均陸續出現不少涅槃師,盛行講習,競作注疏。梁武帝蕭衍親講此經,著《涅槃講疏》、《涅槃義疏》等,分贈扶南、百濟,並撰《斷酒肉文》,廣集僧尼于華林殿前,令光宅寺法雲宣講,爲中國僧尼素食之先河。由于此經提到半字、滿字,以牛乳五味等比喻佛說法的深淺、先後,遂有教相判釋之說出。首先慧觀立二教(頓教、漸教)五時(叁乘別教、叁乘通教、抑揚教、同歸教、常住教),以《涅槃經》爲最完善的經教。道生則主張佛所說法不出四種法輪(善淨法輪、方便法輪、真實法輪、無余法輪),也把《涅槃經》看成是佛說的最高階段。後僧亮、僧衆等也都配合《涅槃經》五味,以區分如來一代教法。隋智顗也以此經義,立五時教(華嚴時、阿含時、方等時、般若時、法華涅槃時)和天臺四教(藏、通、別、圓),以《涅槃經》爲“第五時教”和“圓教”。由于各家教判提高了《涅槃經》的地位,講習此經之風盛極一時。

  注疏  現存的有印度世親著、北魏達磨菩提譯《涅槃論》1卷;陳真谛譯《涅槃經本有今無偈論》1卷;梁寶亮等撰《大般涅槃經集解》71卷;隋慧遠撰《涅槃經義記》10卷,吉藏撰《涅槃經遊意》1卷,灌頂撰《涅槃經玄義》2卷、《涅槃經疏》33卷;唐法寶撰《涅槃經略疏》15卷,道暹《大涅槃經玄義文句》2卷、《大涅槃經疏私記》9卷,行滿《涅槃經疏私記》12卷;宋智圓《涅槃經治定疏科》10卷、《涅槃玄義發源機要》4卷、《涅槃經疏叁德指歸》20卷;清淨挺撰《涅槃經末後句》1卷;新羅元曉撰《涅槃經宗要》1卷等。(田光烈)

中國百科全書 【967】觀無量壽經(Amitayurbhavana-sutra)

  Guanwuliangshoujing

  佛教經典。簡稱《觀經》。與《阿彌陀經》、《無量壽經》合稱淨土叁部經。宋畺良耶舍譯。另有異譯一種,已佚。此經進一步發揮了《無量壽經》的淨土思想,敘述釋迦牟尼佛應韋提希夫人之請,在頻婆娑羅宮爲信衆講述觀想阿彌陀佛的身相和極樂淨土莊嚴的十六種觀想方法(十六觀)。未發現梵本,亦無藏譯本,但在中國新疆地區曾發現維吾爾文譯本的殘片。日本學者高楠順次郎應馬克斯·缪勒之請,據現行本譯成英文,與《阿彌陀經》等一起,載《東方聖書》第49卷。該經重要注疏有隋智顗《觀無量壽佛經疏》1卷,吉藏《觀無量壽經義疏》1卷;唐善導《觀無量壽佛經疏》4卷;宋知禮《觀無量壽佛經融心解》1卷,元照《觀無量壽佛經義疏》3卷;明傳燈《觀無量壽佛經圖頌》1卷,續法《觀無量壽佛經直指疏》2卷;清彭際清《觀無量壽佛經約論》1卷;丁福保《觀無量佛經箋注》等。(黃心川)

中國百科全書 【968】楞嚴經(surangama-samadhi-sutra)

  Lengyanjing

  佛教經典。全稱《大佛頂如來密因修證了義諸菩薩萬行首楞嚴經》。又名《中印度那爛陀大道場經》。簡稱《楞嚴經》、《首楞嚴經》、《大佛頂經》、《大佛頂首楞嚴經》。唐般剌蜜帝譯。10卷。關于此經的譯者,有各種不同傳說,大多認爲譯者般剌蜜帝爲中印度人,居廣州製止道場,于唐神龍元年(705)從灌頂部中誦出,烏苌國沙門彌伽釋迦譯語,房融筆受,懷迪證譯。中國曆代皆視此經爲佛教主要經典之一。清代,章嘉呼圖克圖等將其譯成藏文,並刊有漢、滿、藏、蒙四體合璧的《首楞嚴經》全帙。在日本,此經亦流傳不斷。但此經譯出後,宋代子睿以下的注釋家對其出處曾有所懷疑。近代更有人疑爲中國人的撰述。

  全經分爲序分、正宗分、流通分叁部分。第一卷爲序分。講述此經說法因緣:佛遣文殊師利以神咒保護阿難免受摩登伽女誘惑破戒,並爲其說修禅定,能斷煩惱,以顯常住真心性淨明體等。第二卷至第九卷爲正宗分。主要闡述“一切世間諸所有物,皆即菩提妙明元心;心精遍圓,含裹十方”,衆生不明自心“性淨妙體”,故流轉生死,當修禅定,以破種種“顛例”之見,通過十信、十住、十行、十回向、四加行、十地、等覺、妙覺等由低至高的種種修行階次,達到方盡妙覺,“成無上道”。第10卷爲流通分。講述此經應永流後世、利益衆生等。

  相傳中國注疏有百余種。其中主要有宋子璿《楞嚴經義疏》10卷,智圓《楞嚴經疏》10卷,鹹輝《楞嚴經義海》30卷,戒環《楞嚴經要解》20卷,王安石《楞嚴經新解》10卷;元惟則《楞嚴經會解》10卷;明祩宏《楞嚴經摸象記》1卷,德清《楞嚴經通議》10卷,圓澄《楞嚴經臆說》1卷,傳燈《楞嚴經圓通疏》10卷和《楞嚴經玄義》4卷,智旭《楞嚴經玄義》2卷,普寂《楞嚴經略疏》4卷,興隆《楞嚴經義疏顯密幽玄記》10卷等。日本亦有注疏40余種。(梁孝志)

中國百科全書 【969】菩薩戒本(Bodhisattva-pratimoksa)

  Pusa  jieben

  佛教大乘戒律書。亦稱《菩薩善戒經》、《瑜伽戒本》等。漢譯題爲彌勒說,藏譯題爲無著造。爲大乘律藏中記載菩薩戒條文、說明戒相的典籍。

  譯本  漢譯有四種:①《菩薩戒本》。北涼昙無谶譯,1卷;從《菩薩地持經·方便處戒品》錄出,加歸敬頌而成,亦稱《地持戒本》。②《菩薩善戒經》。南朝宋求那跋摩譯,1卷。③《優婆塞五戒威儀經》。譯者不詳(日本《大正新修大藏經》題南朝宋求那跋摩譯),1卷。④《菩薩或本》。唐玄奘譯,1卷;從《瑜伽師地論·本地分》中《菩薩地初持瑜伽處戒品》錄出,亦稱《瑜伽戒本》。玄奘又于唐貞觀二十叁年(649)在大慈恩寺譯出《菩薩戒羯磨文》1卷,別出《菩薩戒本》1卷,普光筆受,是爲最後定本。此外,尚有後秦鸠摩羅什所譯《梵網經》,據稱梵本共61卷,羅什只譯了《菩薩心地戒品》,分上下品。下品說十重戒、四十八輕或,故也稱《菩薩戒經》,流行較《瑜伽戒本》爲廣。

  玄奘譯的《菩薩戒本》,十分流行,其入室弟子多持大乘戒,且常在名字前冠以“大乘”字樣,如窺基稱“大乘基”等。

  內容  主要說明菩薩戒相。書中列舉四種重戒和四十八種輕戒。菩薩戒相分攝律儀戒、攝善法戒和饒益有情戒叁大類,稱“叁聚戒”。重戒爲:貪求利養、恭敬,自贊或毀他;他求財法,悭吝不施;忿惱有情,不受谏謝;謗大乘法,說相似法。輕戒爲:不供養、頌贊、信念叁寶;貪著利養、恭敬無厭;不敬長老、不答來問;不受他請;不受施物;求法不施;棄舍犯戒有情;于諸遮罪不應與聲聞共學而共學;爲利他故七支性罪應開不開;邪命不舍;威儀不靜;不樂涅槃;于惡聲譽不護不雪;護他憂惱不作調伏;報複瞋打罵弄;犯他不忏謝;不受他忏謝;于他懷恨堅持不舍;染心畜徒衆;貪睡眠休臥;貪無義語虛度時日;不求教授;不除蓋障;貪世間禅;輕棄聲聞乘;舍菩薩藏專學聲聞藏;未精佛教研異學外論;愛樂異、外論;謗菩薩藏甚深法義;懷愛恚心、自贊毀他;不往聽正法;輕慢說法者;不爲助伴;不瞻病苦;見作非理不爲說正理;不報恩惠;不畏憂惱;求財不施;不以財法攝受徒衆;不隨他心轉;他實有德不欲贊揚;不折伏行非法者;不現神通引攝製伏。

  法疏  現存有隋慧遠述《地持論義記》(卷叁,下);唐遁倫集撰《瑜伽師地論記》(卷十),窺基撰《瑜伽師地論略纂》(卷十一);明智旭箋《菩薩戒本經箋要》1卷(系釋昙無谶譯《菩薩戒本》)。此外有日本行性述《菩薩或本箋解》3卷(系用漢文注釋玄奘譯《菩薩戒本》)。藏文大藏經丹珠爾中有印度關于《瑜伽戒本》注釋多種。藏文注釋有宗喀巴的《菩薩戒本品釋》(系集諸家注釋之大成),另有藏譯月官造《菩薩戒攝頌》。(隆蓮)

丁福保佛學大詞典 【970】乞[口*栗]雙提贊Khri-Sron-Lde-bTsan

  (人名)西藏王名。金城公主之子,生于唐開元十六年,十叁歲即西藏國王位。當時國勢大揚,西伏揭職浩罕,東戡定雲南四川之大部,威震四鄰。王始不好佛教,受其母金城公主之感化,遣使僧于印度,學修佛教。先後招致善海大師,蓮華上生師。蓮華上生師攜來中觀宗之典籍,並陀羅尼及密乘修法等。又請蓮華上生師之高弟大翻譯師及迦摩什羅羅班彌達衆成就人等與毗盧遮那羅佉怛康龍尊護余班彌達等廣譯教法,論議此等新來密乘並中觀派之佛教與雙贊思甘普王時代渡來之中國佛教,評其優劣,遂由迦摩什羅之力,定前者爲西藏之正教,大興佛教。在位四十七年,以唐貞元二年薨,國人呼爲文殊之化身。見彰所知論上等。

中國百科全書 【971】瑜伽師地論(Yogacara-bhumi-sastra)

  yujiashidilun

  佛教論書。簡稱《瑜伽論》。瑜伽師地,意即瑜伽師修行所曆的境界(十七地),故亦稱《十七地論》。相傳爲古印度彌勒口述,無著記錄。爲印度大乘佛教瑜伽行派和中國法相宗的根本論書。

  譯本  唐玄奘譯。100卷。但在玄奘以前,已有北涼昙無谶譯《菩薩地持經》10卷(相當于奘譯本35~50卷前半《本地分·菩薩地》,近年來發現有和阗文譯本殘篇)及《菩薩戒本》1卷(相當于奘譯本40~41卷);南朝宋求那跋陀羅譯《菩薩善戒經》9卷(相當于奘譯本《本地分·菩薩地》,和《地持經》相仿,但另有序品)和《優婆塞五戒威儀經》1卷(爲《菩薩戒本》的異譯);陳真谛譯《十七地論》5卷(相當于奘譯本第1~3卷,已佚),《決定藏論》3卷(相當于奘譯本50~54卷)等幾種譯本行世。

  此論梵本菩薩地部分,1930~1936年間由日本荻原雲來校訂印行。1936年印度羅睺羅于西藏薩迦寺發現此論,錄寫歸印。經校訂,于1957年由加爾各答大學部分刊行。藏文有題名爲《瑜伽行地》譯本,分爲前十二地(26卷)、聲聞地(20卷)、菩薩地(22卷)、攝決擇(43卷)、攝事(22卷)、攝調伏、攝異門、攝釋(以上叁部分不分卷)等八部分。收在丹珠爾中。

  內容  全書中心內容是論釋眼、耳、鼻、舌、身、意六識的性質及其所依客觀對象是人們根本心識——阿賴耶識所假現的現象;禅觀漸次發展過程中的精神境界,以及修行瑜伽禅觀的各種果位。以分析名相有無開始,最後加以排斥,從而使人悟入中道。全書分五部分:①本地分(1~50卷)。將瑜伽禅觀境界或階段分爲十七地,即五識身相應地、意地、有尋有伺地、無尋唯伺地、無尋無伺地、叁摩(  )多地、非叁摩呬多地、有心地、無心地、聞所成地、思所成地、修所成地、聲聞地、獨覺地、菩薩地、有余依地、無余依地;②攝決擇分(50~80卷)。論述十七地的深隱要義;③攝釋分(81~82卷)。釋十七地有關諸經,特別是阿含經的說法和儀則。初明說法應知的五分,次明解經的六義;④攝異門分(83~84卷)。釋十七地有關諸經,特別是阿含經所有諸法的名義和差別;⑤攝事分(85~100卷)。釋十七地有關叁藏,特別是《雜阿含經》等衆多要義。初明契經事,次明調伏事,後明本母事。五分中以本地分爲重點,後四分主要是解釋其中的義理。

  注疏  印度注釋中最古的一種爲最勝子等撰,有漢、藏兩種譯本。漢譯《瑜伽師地論釋》1卷,簡稱《瑜伽論釋》,唐玄奘譯。現存藏譯本有《菩薩地釋》,德光撰,燃燈吉祥智、戒勝同譯;《菩薩戒品釋》,德光撰,慧铠、智軍同譯;《菩薩戒品廣釋》,勝子撰,慧铠、智軍同譯;《菩薩地釋》,海雲撰,寂賢、戒勝同譯。

  中國注疏現存有唐窺基撰《瑜伽師地論略纂》16卷(爲第1~66卷的注釋)、《瑜伽論劫章頌》1卷(爲七言頌),遁論集撰《瑜伽論記》48卷,清素撰《瑜伽師地論義演》40卷。另有敦煌本《瑜伽師地論分門記》(已印出6卷)和《瑜伽論手記》(已印出4卷),均爲唐法成講述,聽者筆記而成。近代有歐陽竟無撰《瑜伽師地論敘》2卷。此外,尚有20~30種注釋已散佚。(蘇淵雷)

南傳佛教英文辭典 【972】dittha dhamma vedani^ya kamma

  karma  bearing  fruit  in  this  present  life;  s.  karma.

菩提下 - 非贏利性佛教文化公益網站

Copyright © 2020 PuTiXia.Net