打開我的閱讀記錄 ▼

阿毗達摩概要精解▪P18

  ..續本文上一頁七:定與不定附隨法(niyataniyatabheda)

  Issa-macchera-kukkucca-virati-karunadayo

  Nana kadaci mano ca thina-middham tatha saha.

  Yathavuttanusarena sesa niyatayogino

  Sangahab ca pavakkhami tesam dani yatharaham.

  嫉、悭、惡作、離、悲等(即:隨喜)及慢只偶而且個別地生起。配成一對的昏沈與睡眠亦如此。

  除了上述(十一)心所之外,其余的心所都是定附隨法。我今當說它們的組合。

  節十七之助讀說明

  在五十二心所當中,有十一個被稱爲「不定附隨法」(aniyatayogi),因爲它們並不一定會生起于能與它們相應的心。其余四十一種心所則被稱爲「定附隨法」(niyatayogi),因爲它們肯定生起于能與它們相應的心。

  在隨後諸節,阿耨樓陀尊者將會依據每一心的心所組合分析一百廿一心。此分析法名爲「攝理」(sangahanaya)。

  心所攝理

  (cetasikasangahanaya)

  節十八:序文

  Chattims”anuttare dhamma pabcatimsa mahaggate

  Atthatimsa pi labbhanti kamavacarasobhane.

  Sattavisaty”apubbamhi dvadas”ahetuke ti ca

  Yathasambhavayogena pabcadha tattha sangaho.

  叁十六心所,于出世間心;

  于廣大心中,共有叁十五;

  叁十八心所,于欲界美心;

  于不善心中,共有二十七;

  于無因心中,則有一十二。

  依生起方式,組合共五種。

  出世間心

  (lokuttaracittani)

  節十九:分析

  Katham

  (i) Lokuttaresu tava atthasu pathamajjhanikacittesu abbasamana terasa cetasika appamabbavajjita tevisati sobhana-cetasika ca ti chattimsa dhamma sangaham gacchanti.

  (ii) Tatha dutiyajjhanikacittesu vitakkavajja.

  (iii) Tatiyajjhanikacittesu vitakka-vicaravajja.

  (iv) Catutthajjhanikacittesu vitakka-vicara-pitivajja.

  (v) Pabcamajjhanikacittesu pi upekkhasahagata te eva sangayhanti ti. Sabbatha pi atthasu lokuttaracittesu pabcakajjhana-vasena pabcadha va sangaho hoti ti.

  如何?

  一、首先,在八種出世間初禅心裏,有叁十六種心所前來聚合,即:十叁通一切心所和二十叁美心所,兩個無量心所除外。

  二、同樣地,在出世間第二禅心裏,上述的心所都包括在內,除去尋。(35)

  叁、在出世間第叁禅心裏,則除去尋與伺。(34)

  四、在出世間第四禅心裏,則除去尋、伺與喜。(33)

  五、在出世間第五禅心裏,則與前者一樣,但是是舍俱(舍受替代悅受)。(33)

  如是于八種出世間心,依五禅而有五種組合。

  節十九之助讀說明

  出世間初禅心:關于出世間禅,見第一章、節卅一至卅二。

  兩個無量心所除外:悲與喜無量心所不能出現于出世間心,因爲它們必須緣取有情的概念爲目標,而道心與果心則緣取涅槃爲目標。于第二項至第五項去除的心所,應知于不同層次的出世間禅那,是由于去除了較粗顯的禅支所致。

  節二十:總結

  Chattimsa pabcatimsa ca catuttimsa yathakkamam

  Tettimsa dvayam icc”evam pabcadh”anuttare thita.

  個別有叁十六、叁十五、叁十四,以及最後兩者叁十叁。如是于出世間有五類。

  廣大心

  (mahaggatacittani)

  節廿一:分析

  Mahaggatesu pana:

  (i) Tisu pathamajjhanikacittesu tava abbasamana terasa cetasika viratittayavajjita dvavisati sobhanacetasika ca ti pabca-timsa dhamma sangaham gacchanti. Karuna-mudita pan”ettha paccekam eva yojetabba.

  (ii) Tatha dutiyajjhanikacittesu vitakkavajja.

  (iii) Tatiyajjhanikacittesu vitakka-vicaravajja.

  (iv) Catutthajjhanikacittesu vitakka-vicara-pitivajja.

  (v) Pabcamajjhanikacittesu pana pannarasasu appamabbayo na labbhanti ti.

  Sabbatha pi sattavisati mahaggatacittesu pabcakajjhana-vasena pabcadha va sangaho hoti ti.

  一、對于廣大心,首先,在叁種初禅心裏,有叁十五種心所前來聚合,即:十叁通一切心所和廿二美心所,叁離心所除外。然而悲與隨喜應個別組合。

  二、同樣地,對于第二禅心,上述的心所都包括在內,除去尋。(34)

  叁、對于第叁禅心,則除去尋與伺。(33)

  四、對于第四禅心,則除去尋、伺與喜。(32)

  五、對于十五種第五禅心,則沒有無量心所。(30)

  如是,于所有廿七種廣大心,依五禅而有五種組合。

  節廿一之助讀說明

  叁種初禅心:即是善、果報與唯作。

  叁離心所除外:叁離心所不能存在于廣大心,因爲在禅那中,禅修者不能刻意遠離造惡。

  悲與隨喜應個別組合:悲緣取遭受苦難的衆生爲目標;喜則緣取獲得成就或快樂的衆生爲目標。悲顯現爲悲愍;喜則顯現爲隨喜。由此,基于它們緣取不同的目標,且顯現的方式相異,這兩者不能同時出現于同一心。它們可以個別與心相應,但也能夠兩者都不與心相應。

  節廿二:總結

  Pabcatimsa catuttimsa tettimsa ca yathakkamam

  Battimsa c”eva timseti pabcadha va mahaggate.

  個別有叁十五、叁十四、叁十叁、叁十二、叁十。于廣大心有五種組合。

  欲界美心

  (kamavacara-sobhanacittani)

  節廿叁:分析

  (i) Kamavacara-sobhanesu pana kusalesu tava pathamadvaye abbasamana terasa cetasika pabcavisati sobhanacetasika ca ti atthatimsa dhamma sangaham gacchanti. Appamabba viratiyo pan”ettha pabca pi paccekam eva yojetabba.

  (ii) Tatha dutiyadvaye banavajjita.

  (iii) Tatiyadvaye banasampayutta pitivajjita.

  (iv) Catutthadvaye banapitivajjita te eva sangayhanti.

  Kiriyacittesu pi virativajjita tath”eva catusu pi dukesu catudha va sangayhanti.

  Tatha vipakesu ca appamabba-virati-vajjita te eva sangayhanti ti.

  Sabbatha pi catuvisati kamavacara-sobhanacittesu dukavasena dvadasadha va sangaho hoti ti.

  一、對于欲界美心,首先,于欲界善心,第一對(善心)有叁十八種心所前來聚合,即:十叁通一切心所和廿五美心所。然而(兩個)無量心所與(叁個)離心所應個別組合。

  二、于第二對(善心)亦如此(包括上述叁十八心所),除了智。(37)

  叁、于智相應的第叁對(善心)亦如此(包括上述叁十八心所),除了喜。(37)

  四、于第四對(善心)亦如此(包括上述叁十八心所),除了智與喜。(36)

  對于四對唯作心,上述的心所亦以類似的方式個別與它們組合,除了離心所。(35-34-34-33)

  同樣地,對于四對果報心,上述的心所亦以類似的方式個別與它們組合,除了無量心所與離心所。(33-32-32-31)

  如是,于廿四欲界美心,以成對的方式,總共有十二種組合。

  節廿叁之助讀說明

  第一對:在這篇所說的成對是組成一對的有行與無行…

《阿毗達摩概要精解》全文未完,請進入下頁繼續閱讀…

✿ 继续阅读 ▪ 清淨道論

菩提下 - 非贏利性佛教文化公益網站

Copyright © 2020 PuTiXia.Net